Ślonskie fanzolynie

[bodzio_g]

Tyn projekt to trocha bez ... ikry abo bez jajec mi sie zdo ...
a może kto mo inne zdanie ?

[bodzio_g]

Filmik

Razu pewnego, chyba w niedziela,
tak kole drugij, już po obiedzie,
piykno pogoda, czasu za tela,
nie chciało mi sie w chałupie siedzieć.

Tóż ciymne brele, czopka na glaca,
bez siyń, a lauba przemykóm cicho,
kej je okazjo, wartko sie traca.
Choć staro drzymie, to nie śpi licho.

Za chwila leci w telewizorze
film o Bercikach, o "Świyntej wojnie"
i mi go baba ogłóndać koże,
a jo sie wola stracić spokojnie.

Wpadóm do szopy, dźwiyrze otwiyróm,
jak w nosie czuja bynziny smak,
to jo sie wtedy czuja dopiyro,
że sie przedy mnóm otwiyro świat.

Stary motorek mo kółka trzi,
a wiela on mi dowo uciechy,
jak robia rundka bez poła wsi
i moga prziciś mu gaz do dechy.

Ludzie mi kiwióm, auta mrugajóm,
sie oglóndajóm, a robióm zdjyncia,
widać uciecha z tego tyż majóm,
a jo se dali przed siebie pyndza.

Oroz coś mrugo na mie z daleka,
wyskoczył jakiś bioły z lizokiym,
a z zadku za mnóm wideotyka.
Nie byda godoł co było potym.

Chłop mie zaprosiył sóm do pojszodka,
padoł, że filmik mi tam pokoże,
i nawet zrobiył mi fajno fotka.
Jo osiymdziesiónt mioł na zygorze.

Filmik piynć punktów dostoł ocyna,
w dóma czekała mie wojna "świynto",
do tego "dwiesta" chciol jeszcze, świnia.
Długo tyn seans byda pamiyntoł.

Od tego czasu je żech spokojny,
oglóndóm z babóm w telewizorze:
"Klany", "Dynastie", a "Świynte Wojny",
choć słónko świyci fajnie na dworze.

Nie sóm mi zocne już te wybryki,
wola przi babie w dóma zostać
poloć ta woda, pisać wierszyki,
choć sam po uszach tyż idzie dostać.


autor - Fojerman

[bodzio_g]

Szalter

Siod se Hajnel na kómputer
Chcioł se poklikać.
Na poczóntek zrobiół butel,
Nie znod kneflika,
Kaj sie styrko to do sztrómu.
Tako bół klipa.
Potym zaczón jednym palcym
Dotykać myszy.
Dobrze, że sam ni ma dzieci,
Żodyn nie słyszy,
Co wyciyrpioł tyn kómputer,
Jak Hajnel ćwiczół,
Niż sie synek zaś naucżół,
Do wprawy prziszoł.
Teraz umi już na strónki
Pomału wchodzić,
Tóż se wloz na fajne dziołszki,
Cóż mu to szkodzi.
Pooglóndoł, podziwowoł,
Wybiyro sie spać,
Dyć, co chwila mu na nowo
Nie chcóm pokój dać.
Jak mo teraz to skasować
Ni mo pojyncio.
Nie chce dziecióm pokazować
Sagigo zdjyncio.
Tóz próbuje, kómbinuje,
Nic nie pómogo
I pómocy potrzebuje
Synka swojigo.
Synek wszystko pokasowoł,
Mamie poskarżół,
Co to tata naczarowoł,
Kaj to w nocy bół.
Prziszła mama i po lepie
Piere warzechóm
Jo ci sam, ty stary cepie,
Młode frelki dóm.
Tam ku babie pod pierzina
Roboty sie chyć.
Tam żodnego szaltra ni ma.
Tam je yno... ina, ina.

autor - Fojerman

[bodzio_g]

ŚLONZOKI I GOROLE
(Przypowieść o dobrym Gorolu)

Łopowieść trza napocynać:
W imię Łojca, Ducha, Syna!
Bydzie łona o Ślonzoku,
Co jeszcze łońskiego roku,
Szystkim godoł nałokoło,
Że na Ślonsku niy wesoło
Narobiyło sie od casu,
Jak Gorole prziszli z lasu.
Z cołki Polski sie zjechali
I nom tu nawyrobiali.
Chop tyn, kiery tak przezywoł,
August Kula sie nazywoł.
Kludzioł tyz swe narzykanie
Na te gorolskie godanie,
Że po ślonsku sie mondrujom,
Ślonski godki niy szanujom,
Że som za inteligentni
I Ślonzokom fest niychyntni.
Godoł tyz że tak łod niygo
Kedy byłoby cosik zolyżnego,
To Gorole by pojechali
Tam kaj downi sie mieszkali!
Roz na wiosna, praje w maju,
Kedy ptoszki juz spiywajom,
Poszoł August w ponć, do Piekor,
A to niy ma fest daleko.
Bo tradycjo Ślonsko koże,
Do Piekor, do Matki Bożej
Iść roz na rok i porzykać,
Za siebie, za fest grzysznika.
August tam łoprócz rzykanio
Wysuchoł msze i kozanio,
A potym jak juz do dom szoł
To przygoda szpetno mioł.
Dwa chachary go chyciyły,
Po gymbie mu nawaliły
Potym nowo tasza wziyli
A zbitego łostawiyli.
Przy piekarskij leżoł drodze
August Kula zbity srodze.
I ratunku nawołuje.
Możno fto sie ulituje.
Łoroz parafiony idom,
Możno do mie dobrzy bydom?
Wszyjscy różaniec rzykajom
I do Augusta godajom:
Po coś chopie na pielgrzymka,
Wzion ze soba piwa krzinka
I naprany teroz leżys.
Cy w Ponbucka aby wierzysz?
August fest był załomany.
Przeca wcale nie je naprany.
Ale możno mu pomoże,
Chop co jedzie na motorze?
Dobry! Jada pograć w szkata
I po drodze wezna brata.
Możno inny ci pomoże?
No to trzimej sie- Szczynść Boże.
Potym jechoł chop na kole.
Pieronie! Musi cie boleć!
Pogapioł sie, pożałowoł
I dalij popyndalowoł.
Aże wrescie przejeżdzoł Gorol,
Stanoł swym wolkswagynym Pólo
I Augusta pobitego
Wsadziył do auta swojygo.
Potym zawioz do szpitala
Som na rynkach wniosł na sala
I doł siostrze dziesiynć złotych
By mu sok kupiła potym.


Moroł z tego taki płynie,
że Ślonzoki i Gorole
Mogom być casami świynci
Ale mogom być tyz świnie!

[bodzio_g]

Nojlepszygo w Nowym Roku...

Dziś trzech króli ...

Trzi królowie Monarchowie
kaj sie uwijocie
mocie mirra i kadzidło
i skrzinka we złocie
Jezus dzisioj narodzony
raczkom błogosławi
bo tym swojym narodzyniym
prziszeł by nos zbawić

Trzi królowie monarchowie
żodyn niy łobuty
ponoś było wos aż śtyrech
czworty szoł na skróty
poloz borok se na przełaj
i łaził po krzokach
a jak prziszeł do betlyjki
to było po ptokach

Herod wściekły szarpie brodom
korona mu spadła
jak usłyszoł ło Jezusie
giymba mu opadła
lotoł po swoich komnatach
ni móg sie łopanować
bezto kozoł wszytkich bajtli
zaroz wymordować

Aż prziszła na niego kryska
i giymba mu zbladła
mysloł bydzie królym świata
śmiertka go dopadła
zaroz kosom łeb uciyna
łoberwoł kadzidłym
po tym z piekła prziszeł dioboł
i wzion go na widły

autor :Józef W.

[bodzio_g]

Pódźmy wszyjscy do Betlyjki
do Jezusa i Maryjki
powitejmy malutkigo
i Maryjka matka jego

Tyś nom Jezu jest zbawiyniym
i na sercach pocieszyniym
my stawiomy kryki hoki
bo my przeca som ślonzoki

Witej Jezu w naszych progach
my widzymy w Ciebie Boga
na królewsiś tron gotowy
śpiywo Ci Bieruń stary nowy

autor Józef Jofek W. "Furgoł "

[bodzio_g]

O owieczce z jednym uchym

Opowiadani dostało wyrózniyni w kónkursie literackim "Naszo gowiydż" organizowanym przez Miejsko Bibliotyka w Jastrzymbiu




Kedyś to chałupy budowało sie "systymym gospodarczym", to znaczy wszystko robiyło sie samymu, a yno mulorz i stolorz byli najmowani. Reszta wszystko robiyli handlagry, to je gospodorze sami. U nos tyż tak było, tata robiył kamiynie sóm, potym handlagrowol mularzowi, a mama mu pómogała. Tak to twało te stawiani chałupy pora lot, a jak już sie wkludziyli to przi chałupie były yno haziel, gnojok i studnia.
Niy było tam jeszcze żodnych chlywików, ani szopów, a że czasy były ciynżki, jedzynio we sklepach było mało, na kartki i drogi, tóż trza było samymu coś uchować. U nas w doma chowało sie dycko prosiynta i barany, a raczyj owieczki. Gynsi i kurów tu niy licza, bo to tako drobnica.
Jak żech spómnioł niy mieli my jeszcze chlywka na ta gowiydź, tóż trzimali my to w pywnicy. Tata zbiył chlywik z desek, co zostały z budowy i tam trzimali my prosia. Na wiyrchu, nad chlywkiym na grzyndach siedziały kury, a z boku kole tego chlywka na lańcuchu prziwiónzano była owieczka, a czasami dwie.
Keroś noc śpiymy w doma, a naroz słychać taki ryk w pywnicy, owieczka sie drze, choćby jóm ze skóry obdziyrali. Ojciec leci do pywnice, ze świyczkóm, światła my tam jeszcze niy mieli, zaglóndo, a owieczka skocze, jak oszalało, łepóm trzynsie, cało we krwi. W piyrszej chwili tata niy wiedzioł, co sie stało. W kóńcu złapoł jóm za lańcuch, zaglóndo, a óna je bez ucha i krew pyrsko na wszystki stróny. Tata niy myśloł długo, yno łap koszula, potargoł i zawinył owieczce ucho szmatóm. Długo jeszcze potym beczała, ale w kóńcu sie trocha uspokoiła i tata móg sie rozejrzeć, co sie stało. Dziwo sie, a tam z boku z chlywika wystowo ryjok od prosioka. Tyn gizd wygryz dziura w desce, a owieczka nieostrożnie zbliżyła sie do tyj dziury i uchym mu pokiwała. To stykło, że ón jóm złapoł za te ucho i odgryz.
Tak to zostali my właścicielami owieczki z jednym uchym. Rana sie zagoiła i długo jeszcze mieli my ta owieczka. Przeżyła niy jednego wieprzka i niy jedna porka młodych wychowała. Dziura w chlywiku tata zabiył deskóm i wieprzki tyż dali my tam chowali. W kóńcu postawiyli my murowane chlywiki przi chałupie i tam my trzimali te wieprzki, barany, gynsi i kury. Było tak do czasu, aż szkody górnicze zniszczyły te chlywiki, były spynkane i musieli my ich zbulić, bo groziły zawalyniym.

opowiedzioł Stanisław Neblik

[bodzio_g]

Świytlica w sieci

Był pióntek, dziyń kedy dzieci miały w szkole informatyka na lekcji. Mały Franek od rana był już zaś chory ze strachu. Boł sie, że rechtorka bydzie sie go zaś pytać o tych kómputerach, tóż kómbinowoł, co tu wymyśleć, żeby sie z tego wymigać.
Synek mioł dziesiynć lot i niczym niy wyróżnioł sie od tysiyncy podobnych mu dzieci, ale jak by mu sie tak przijżeć, to było widać, że je biydnie obleczóny, niy zawsze w najnowszych galotach, a cwiter tyż już swoji wystoł. W szkole uczył sie Franek średnio, żeby nie powiedzieć słabo. Czynsto przichodziół niy przigotowany, bez zadanio, inkszych pómocy naukowych z dómu tyż nigdy niy nosiyl, tóż rechtory godały, że je lyń i stawiały mu mierne ocyny w dziynniku.
Nojbardziyj nasz Franek boł sie tyj lekcje o kómputerach. Zaś sie bydóm z niego śmioć, że nic niy umi, że je osioł. Żodyn niy wiedzioł, że synek kómputer widzi, tela co w tyj szkole, roz w tydniu przez godzina i to jeszcze z daleka, bo boji sie podynść i powiedzieć, że niy umi go obsłógować. Rechtoróm niy prziszło ani na myśl, że synek może "w dzisiejszych czasach" niy mieć kómputera w dóma. Przeca dzieci miały kómórki, kómpakty i inksze laptopy.
Komputer. Ón na zeszyt, czy ołówek niy mioł. Musioł sóm kómbinować od starki i chować te pora groszy, co by mu tata niy zebroł na gorzoła, abo niy dowiedzioł sie, że chowie przed nim, bo zaś by go pasym zerznół. Jedynie, co Franek znoł fest dobrze i czego nigdy w dóma niy brakowało, to prózne flaszki z gorzoły, bo pełne były yno wtedy, jak tata, abo mama kaj co dostali z opieki, abo od farorza. Mama tyż niy wylywała za kragel, tóż w dóma potym były chaje, ryki. Synek niy mioł kaj pisać zadanio, ani sie uczyć. Bez lato siodoł w zegródce i pisoł na ryczce, ale bez zima, abo jak deszcz padoł, to było gorszy.
To nie było jedyne zmartwiyni Franka, czynsto musioł lotać tatowi po piwo, cygarety. Jedzyni tyż musioł sóm se kómbinować. Wiela razy rano stanył do szkoły, mama z tatóm spali, a w dóma nic niy było do jedzynio i szol głodny.
Jak w szkole była wywiadówka, to musioł Franek cyganić, że mama je choro, abo że kajś wyjechała. Óna nigdy nie chciała sie pokazować w szkole, a synek tyż sie boł, że przidzie ożarto i narobi mu gańby.
Jedyne chwile uciechy mioł synek, jak jechoł do swojij starki. Miyszkała óna dwie wsie dali, w staryj chałupie sama i tyż niy miala leko, ale pómogała synkowi, jak umiała. To mu zeszyty kupiła, to piórnik. Starka fest sie starała nad synkiym, ale niy umiała mu pómóc. Sama miyszkała w jednej izbie, miała pora groszy rynty. Wziyna by synka do siebie, ale wiedziała, ze ojcowie go niy dajóm. Ón był im potrzebny, bo na niego mógli dostać pora groszy z opieki, żeby mieć za co żyć i pić.
Franek, jak na swój wiek radziył se dobrze. Umioł narómbać drzewa, słożyć ogiyń, a nawet co uwarzić. Niy roz mama z tatóm pojedli przi niymu.
Tak to żył nasz mały Franek. Było to w małym miasteczku, ludzie niy interesowali sie tak sobóm, tóż we szkole niy znali do kóńca jego problymów.
Tak to prziszoł tyn pióntek i Franek zaś musioł iść na ta niyszczynsno informatyka. Rechtorka kozała mu włónczyć kómputer i coś napisać w programie Word o sobie, ale synek niy wiedzioł o czym óna godo, tóż wysłyszoł, że je lyń i dostoł jedynka.
Było to pod kóniec roku szkolnego, Franek kóńczył trzecio klasa. Straszyli go rechtory, że niy przelezie do sztwortyj klasy, ale w kóńcu jakoś go przeciśli. Padali mu, że jak sie niy weźnie do roboty, to na drugi rok już mu niy darujóm. Synek sie tak tym przejón, że postanowiył bez feryje zarobić na kómputer. Padoł se, że zostawi go u starki i bydzie tam jeździył, kedy bydzie mioł czas. Du dóm niy móg kómputera prziniyś, bo tata by mu go zaroz sprzedoł za pół litra, tak jak koło, co dostoł na kómónio i wiela inkszych rzeczy.
Tak to bez feryje, jak yno Franek mioł czas, to lecioł abo na hołda, abo jakigo złómu poszukać. Kómbinowoł, co by yno zarobić na tyn kómputer.
Pinióndze synek krył w takim strómie w lesie, a jak jechoł do starki, to tam u niyj zostawioł. Nauczył sie, że ku chałupie niy może sie zbliżać z pinióndzami, bo niy roz już mu tata wybroł ostatni kotloki z kapsów.
Feryje zbliżały sie ku kóńcowi, a Frankowi cały czas brakowało jeszcze na tyn kómputer, tóż uznoł, że musi coś wymyśleć, bo jak sie zacznie szkoła, to niy bydzie mioł tela czasu i niy nazbiyro tych piniyndzy. Postanowiył, że bydzie chodziył zbiyrać wóngel na glajzy. Tam cugi tracóm dużo wónglo, to warci udo mu sie zarobić na kómputer. Ze sprzedowaniym wóngło tyż niy mioł problymu, bo woziył go starce, a óna była rada, że niy musi kupować drogigo wónglo i jeszcze płacić fórmónowi za prziwoz. Dała jeszcze synkowi koło, co by mioł czym tyn wóngel wozić.

Tak to Franek zarobioł na kómputer. Mioł już prawie nazbiyrane, ale wiedzioł, ze do szkoły trza jeszcze zeszyty, ksiónżki i wiela inkszych rzeczy, a na mama, ani taty niy mioł co liczyć.
Jedyn roz Franek zbiyroł wóngel przi glajzach, mioł już prawie pełny miech, ale jeszcze trocha chcioł dozbiyrać, a tam z boku stoł cug już od poru dni i kole niego leżało pełno wónglo. Tóż zaczón zbiyrać po ziymi, kole tych kólek i naroz cug ruszył....
Franek obudziył sie, zaglóndo i niy wiy kaj je. Wszyndzi yno bioło, ściany, łóżka. Dziwo sie, a kole łóżka siedzi zapłakano starka.
- Syneczku biydny ty mój.

- Starko, kaj jo je? Jo chca iść du dóm.
- Pomału, pójdymy chned, ale teraz leż spokojnie, wszystko bydzie dobrze.
- Starko, a skónd tyś sie tu wziyna? Kaj je mama z tatóm?
- Oni niy mógli prziść, tóż jo je z Tobóm. Niy starej sie nic.
Synek obudziył sie dopiyro z narkozy po poru dniach. Niy wiedzioł jeszcze, że w wypadku straciył lewo noga. Dopiyro po jakimś czasie zaczło dó niego dociyrać, że już nigdy niy bydzie lotoł za balym, ani normalnie chodziył.
Od tego czasu życi jego zmiyniło sie całkiym. Zaczli go odwiydzać rechtory ze szkoły, koledzy. Wszyscy dopiyro teraz dowiedzieli sie o jego sytuacji w dóma. Rechtory przichodzili do szpitala uczyć go, żeby niy mioł zaległosci w szkole. Okozało sie, że synek wcale niy ma taki lyń i po krótkim czasie odkryli, że je z niego zdolny uczyń. Nawet nauczył sie obsłógować laptopa i okozało sie, że mo do tego wielki talynt.
Wszyscy odwiydzali małego Franka, od czasu, jak stało sie ó nim głośno po wypadku, yno mama i tata nigdy go niy odwiydziłi. Zostali óni zawrzyci we hereszcie za brak opieki nad synkiym i odebrali im prawa do opieki nad nim. Franek tynskniył za mamóm i tatóm, tóż po dłóższym czasie uprosiył starka, żeby zawiózła go odwiydzić mamy i taty w hereszcie. Oba płakali na jego widok, ale to nic niy pómógło. Było już za niyskoro. Dostali do odsiedzynio piynć lot.
Wypadek Franka spowodowoł, że naroz wszyscy zainteresowali sie jego sytuacjóm, starce prziznali opieka nad nim, dali ji miyszkani we familoku, co by Franek móg wózkiym jeździć tam. Do szkoły wozili go autym specjalnym, dlo inwalidów. W dóma podłónczyła szkoła Frankowi internet i całymi dniami teraz siedzioł przi niymu i coś kómbinowoł. Dźwiyrze do chałupy niy zawiyrały sie prawie wcale. Dycko keryć coś mioł do Franka, a ón żodnymu niy odmawioł. Lata siedzynio przi komputerach zrobiły to, że kómputer niy mioł już przed nim tajymnic.
Franek skóńczył szkoła, jedna, potym drugo, poszoł na studia informatyczne i po studiach założył swoja firma kómputerowo. Zaczón tyż skupować stare kómputery, naprawiać ich i przekazować szkołóm na wsiach. Firma rozrosła sie tak, że po jakimś czasie była znano już w całym województwie. Franek założył tyż fundacjo "Świytlica w sieci", kero zbiyrała pinióndze na kómputery dlo świytlic we szkołach na wsiach, żeby dziecka, kere w dóma niy majóm kómputerów, mógły pobawić sie nimi po lekcjach, a niy yno przez jedna godzina w tydniu z rechtorym.
Mama i tata wyszli z heresztu i żyjóm dali we swojij chałupie, Franek posywo im dycko co do zjedzynio, abo kupi wónglo na zima, ale razym niy miyszkajóm, bo óni wolóm se miyszkać osobno, po swojimu.
Tak to kóńczy sie ta historjo Franka. Jakby kery chcioł wpłacić pinióndze na ta fundacjo "Świytlica w sieci", to musza Wóm pedzieć, że powstała óna yno w mojij wyobraźni, tak jak i całe opowiadani o Franku.
Fojerman

[jamles]

Bodzio, jeszcze roz sie Fojerman w łebie cosik ubzdurzy o jakimś Franku to mu powiydz,
że jo mu po gołyj rzici sztylym z ryla wyszczylom
jak już cosik mu sie prziwidzi to niych bydzie Ecik, Kondracik abo inkszy Masztalski,
ze Frankiem to już sam momy za tela frasunków

PS. to co pisoł Fojerman je myjglich, na torach przi grubie to je istno plaga,
pierońskie miglance posyłajom dzieci na haby coby mieć lekko kasa niy ino na gorzoła

[bodzio_g]

Jak go spotkom to mu nazdom...
ale ...póki co ...

Król rekinów - Bajtel I



Historyjo ta zdarziła sie fest, fest downo tymu, a możno prawie całkym niedowno, kajś fest, fest daleko, a możno kajś sam kole nas. W jednej familiji urodziół sie malutki syneczek. Ojcowie byli mu fest radzi, bo oboje byli już doś starzi, a do tej pory niy mieli jeszcze dzieci i syneczek bół jejich piyrszym dzieckym.



Los nie bół dlo ojców łaskawy i syneczek dużo chorowoł. Sztyjc yno mioł gorónczka, kucoł, nie chcioł jeś, chocioż fest ó niego dbali i kupowali mu roztomańte maszkety, owoce, witaminy. Dochtory nie poradziyli pedzieć, czamu tak sie dzieje, tóż padali im, że majóm jechać ze synkym nad morze, do sanatorium. Tóż uradziyli, że mama zostanie w dóma, a z małym pojedzie tata, kerymu też przido sie trocha świyżego luftu.

Za pora dni spakowali kófry i zaczli sie żegnać z mamóm. Zdało sie, że nie bydzie tymu kóńca i nie jedyn płaczek po licu polecioł. Nareszcie siedli do cuga i pojechali nad morze. Jechali cało noc, aż dojechali do piyknego sanatorium, kere stoło przi samymu morzu, dosłownie pora kroków. Syneczek bół tymu ogrómnie rod, bo do terazka nie widzioł tela wody, ani tela piosku do lepiynio babek. Tata też bół rod, bo bydzie se móg siedzieć pod paryzolym i rozwiónzować krziżówki, a synek bydzie blisko niego.

Tyn dziyn, a bół to piónty dziyń, jak sam przijechali, od rana bół zamroczóny. Morze było jakiś roztrzepane, ale było doś ciepło, tóż bajtel, jak dycko, lepiół se babki z piosku, a tata rozwiónzowoł krziżówki na swojij leżance. Oroz tata padoł se, że zońdzie do izby i zaparzi se bónkawa. Synek bawiół sie grzecznie we piosku, żodnego nie było kole niego, tóż za te piynć minut nic mu sie nie stanie.

Już, jak bół w izbie, chłop poczuł, że coś sie stało, coś mu nie dało pokój, tóż zostawiół kawa na stole i polecioł na dwór. Na brzegu nie było żodnego, synek sie straciół, yno mokre ślady na piosku, rozpłókane babki, pokazowały, co się mógło stać. Ojcież zaczół wyrobiać, lotoł tam, a nazod, wlazowoł do pasa do wody, wołoł, szukoł, ale synka nigdzi nie było. Ludzie usłyszeli te ryki, tóż sie zlecieli ze wszystkich strón, ale żódyn niczego nie widzioł, ani nie słyszoł. Synek przepod, porwała go fala. Dłógo szukali go fojermany, kerzi przijechali na miejsce, pływali na łódkach, ale nic to nie dało. Nie znodłi syneczka, ani żywego, ani jego ciała.

Co teraz przeżywoł jego ojciec i mama, kero sie o wszystkim dowiedziałą. Jejich jedyny i najdrogszy skarb sie straciół. Życi straciło dló nich syns. Nic nie pómogało, ani płacz, ani rzykani, ani ryczyni. Baba załomała sie całkym, rozchorowała sie i chneda potym umrzyła. Chłop ni móg se tego wyboczyć, że zostawiół synka samego przi morzu. Winiół siebie za to, co sie stało, tóż przestoł sie widować z ludziami, siedzioł yno sóm w dóma i po całych dniach zaglóndoł do okna i kómbinowoł.

Mały syneczek w tym czasie płynół rekinowi na plecach, daleko, na pojstrzodek oceanu. To óne, rekiny, wykorzystały mómynt, że tata sie straciół, tóż zrobiły fala, co porwała dziecko i wiózły go teraz do swojigo królestwa. Płynyły tak i płynyły dużo dni, a malutki syneczek yno płakoł i płakoł. Rekiny dziwowały sie tymu, bo futrowały go najlepszymi maszketami, tak mysłały, dowały mu jeś najlepsze żaby, ekstra ryby. Nie wiedziały, że małymu je teskno za ojcami, trza mu mlyka, suchych pieluch i ciepła, a nie yno mokrej, a słónej wody.

Na kóniec rekiny dopłynyły do swojigo królestwa, pokozały królowi jego nowego miyszkańca. Król rekinów bół już fest stary, sóm mioł yno jedna cera, kero była niedobro dlo ojców. Była niegrzeczno, nie słóchała, z kóżdym sie wadziła, tóż żodyn ji nie przoł. Król zaroz zaczón przoć małutkimu, chocioż tyn nie znoł godki od rekinów, to jednak doł rady przekónać króla, żeby zgodziół sie wybudować dló niego łóżko, co poradzi na wodzie pływać, kaj bydzie móg spać we suchym. Ni musioł już teraz moczyć sie we wodzie całymi dniami. Nauczół sie też jeś z morza roztomańte trowki, roślinki, a też i malutki, surowe rybki.

Za jakiś czas mieli wybiyrać nowego króla od rekinów. Ksiynżniczka, cera króla rekinów wiedziała, że ojciec ji nie przaje, a ku tymu je z nij dziołcha, tóż jóm nie obieróm na króla, tóż obmyśliła swój zły plan. Zaczła szczuć na siebie wszystkich, kerzi mógli by być obrani na nowego króla, żeby sie nie poradzili ze sobóm dogodać, a potym zaczła, niby tak bez cufal, spóminać, że najlepszy na króla pasowołby mały syneczek, kery ni ma zamiyszany w żodne kónszachty z rekinami. Inksze rekiny, nie pokapowały sie, co ksiynżniczka planuje, tóż, chocioz w piyrszej chwili nie bardzo były za syneczkym, to potym zaczły mu być coroz bardzij rade. Jak sie zaczły wybory, to wybrali królym syneczka i żodyn nie bół tymu przeciwny. Na miano dali mu Król Bajtel I, bo rekiny nie znały jego prawego miana.

Ksiynżniczka wiedziała, że król Bajtel I nie zno rekinij mowy, tóż dalij kómbinowała i zaczła prosić ojca, coby pozwolół ji wydać sie za niego. Za jakiś czas zszykowali głośne weseli i ksiynżniczka została Królowóm Hildóm II. Od teraz mógła już rzóndzić i dzielić. Biydny król Bajtel nie poradziół dogodać sie z rekinami, tóż zostało mu yno siedzieć na złotym trónie, we złotych szatach i korónie i kiwać rynkóm na rekiny, co pływały we morzu. A zło królowo mógła już teraz robić, co chciała: podniósła podatki, ograniczyła jodło, a dołożyła roboty kożdymu. Rekiny teraz dopiyro zejrzały, co sie stało, ale nie poradziły sie poskarżyć królowi, bo nie znały jego godki. Majóntek królowej zaczón rosnyć z dnia na dziyń. Na spodku oceanu, głymboko pod wodóm miała swoji izby, kaj miała pełno złota, broszek, a świycidełek. Żodyn ni mioł prawa tam zaglóndać, a nawet Bajtel ni mioł pojyncio, że to tam mo i wiela tego je.

Królowi urodziło sie w tym czasie dwoje dzieci, syneczek i dziołszka. Były to dwa piykne rekinki, a zamias przednich płetwów miały rónczki. Rekinki fest rade pływały we wodzie, ale poradziły też robić prawie wszystko rynkami, tóż grały z tatóm we warcaby, poradziły piyknei malować. Król miyszkoł na swojij łódce, co mu zrobiły rekiny. Mioł tam swoji izby, sypialki. Ekstra dlo małych rekinków wybudowali na łódce basyn, co z niego mógły skokać prosto do oceanu. Wskakować do basynu mógły yno rekinki, a królowo.

Królowo fest przoła swojim dziecióm, tóż roz wziyna jich na dół, do swojich izbów, co by im pokozać swoji świycidełka. Nie pomyślała o tym, że to sie obróci przeciwko nij. Małe rekinki miały w sobie połowa ludzkij krwie i serce ludzki, tóż zrozumiały, że wszystko te złoto i świycidełka mama nazbiyrała od inkszych rekinów. Rekinków nie radowało to, toż jak przipłynyły nazod na wiyrch, opowiedziały wszystko królowi. Były to niezwykłe rekinki, poradziły godać tak jak ludzie i tak, jak rekiny. Jedynie óne poradziły dogodać sie z królym Bajtlym I, a żodyn inkszy rekin tego nie poradziół.

Rekinki opowiedziały tatowi wszystko, co widziały w izbach od mamy. Król zaczón sie fest starać, po tym, co usłyszoł. Zaczón sie gorszyć na baba, że yno tak leci na te pinióndze, a złoto, a nie dbo o inkszych ludzi, yno ich jeszcze okrodo. Biydny król, nie wiedzioł, co mo zrobić, tóż kozoł zrobić narada. Zawołoł wszystkich swojich doradców, jak baby nie było w dóma i kozoł dziecióm opowiedzieć wszystko, co widziały. Potym inksze rekiny opowiadały o tym, co z nimi wyprawio królowo. Król sie fest staroł, bo zrozumioł, że to je jego wina, bo nie poradziół obrónić swojigo królestwa od złej kólowej. Jak skóńczyli opowiadać, to król ogłosiół swoji postanowiyni. Była to najtrudniejszo decyzyjo, od kedy zostoł królym, bo rozchodziło sie o jego baba. Król uznoł, że królowo trza zawrzyć w jejich kómnatach pod wodóm do kónca życio. Majóm jóm tam przikuć lańcuchami, coby nie uciykła i niech sie raduje swojimi świycidełkami, a nie wolno ji wypływać nazod na woda. Dzieci prosiły taty, co by im pozwolół chcocioż roz na tydziyń odwiydzać mamy pod wodóm, tóż sie zgodziół, bo mioł dobre serce. W tym samym postanowiyniu, król cofnół też wszystki podatki, kere płaciły rekiny i doł im wolność. Od teraz kożdy rekin może swobodnie pływać, polować i radować sie życiym.

Za jakiś czas królowi zrobiyło sie teskno za kimś bliskim. Były przi nimu dzieci, ale óne wiyncyj czasu przebywały we wodzie ze swojimi kamratami. Król siedzioł na trónie, na łódce, zagłóndoł na woda, a kómbinowoł. Jedyn roz król padoł se, że musi jeszcze roz popłynyć na brzyg oceanu, a poszukać se dlo sia baby. Tóż, tak jak pomyśłoł, tak zrobiół. Wybroł se pora najlepszych rekinów, rzóndzyni królestwym zostawiół swojimu synkowi, siod na pleca najwiynkszymu a najmocniejszymu rekinowi i popłynół w daleko rajza.

W tym samym czasie nad brzegym morza sparyrowała jedna dziołszka ze swojóm mamóm. Królowi fest sie óna spodobała, tóż rozkozoł swojim rekinóm, coby zrobiły wielko fala, co porwie dziołszka i prziniesie jóm ku nimu. Rekiny posłóchały króla i prziniósły dziołszka razym ze falóm prosto na pleca rekina, kole króla. Król symnół koróna, piyknie sie pokłóniół i padoł:



-Jo je Król Bajtel I, król rekinów i chca żebyś była mojóm babóm.



Dziołszka nic nie odpedziała, yno nie przestowała sie trzynś ze strachu i płakać za swojóm mamóm, co stoła na brzegu. Rekiny płynyły już nazod, do swojigo keólestwa, a dziołszka cały czas nie przestowała płakać. Król Bajtel I w tym czasie przipómnioł se, jako to było, jak go kedyś też porwała fala, downo tymu, jak óń sóm trzyns sie ze strachu, przemoknyty, zmarznyty, wyrwany od taty, jak nie wiedzioł, co sie z nim stało.

Oroz król zawołoł:



-Stój. Nazot, do brzegu płyń.



Rekiny nie wiedziały co sie stało, ale ni miały opowogi się pytać. Dziołszka nie widziała, że płynóm w drugo stróna, bo była za fest wylynkano i zapłakano. Jedynie król wiedzioł, co sie dzieje. Zrozumioł, że ni mo prawa odbiyrać dziecka jeji mamie. Ón sóm kedyś przeżół rozłónka z ojcym, zrozumioł, że ludzie majóm miyszkać na ziymi, a rekiny w oceanach, tak, jak im je pisane. Doł yno dziołszce kusku w czoło tak leko i rozkozoł pomału zaniyś jóm ze falóm na brzyg, kaj czekała zapłakano mama.

Dłógo potym ludzie godali o cudownym wyratowaniu dziołszki, co jóm fala porwała do morza, a potym cało a zdrowo prziniosła jóm nazod. Żodyn nie poradziół tego wytłómaczyć, dziołszka też nie pamiyntała, co sie z nióm stało. Opowidała coś o rekinach, co jóm porwały, ale żodyn ji nie wierzół, bo myśleli, że to bez te przeżycia coś sie ji pomyliło.

Król Bajtel I w tym czasie, dokupy ze swojimi rekinami wybroł sie w dalszo, niebezpieczno rajza w góra rzeki. Popłynół do jednego miasta, co go znoł z dzieciństwa. Chcioł poszukać swojich ojców. Nie wiedzioł biydny, że mama umrzyła zaroz po tym, jak ón sie straciół. Znod ale swojigo taty, co dalij przesiadowoł całymi dniami w dóma przi oknie i myśłoł o swojim malutkim synku, co sie straciół downo tymu. Chłop nie wychodziół prawie wcale z chałupy, a sómsiady przinosiłi mu czasym coś do jedzynio. Król Bajtel rozpłakoł sie, jak zejrzoł taty w oknie, ale ni móg mu sie pokozać, tóż obmysłół plan, jako może wzióńś go ze sobóm, żeby zaś mógli być razym

We wieczór, jak wszyscy spali, Bajtel kozoł swojim rekinóm zatkać ruła w moście na rzece, żeby woda sie dźwigła i załoła chałupa taty. Teraz rekiny mógły wpłynyć do pojstrzodka i wziónś taty w daleko rajza. Rano rozeszła sie po wsi godka, o tym że załoło chłopu chałupa. Żodyn niy móg zrozumieć, jako sie to stało, że załoło yno tyn jedyn dom i chłop sie straciół. Dłógo szukali, ale nic nie znodli. Yno we rzece pod mostym znodli trocha starych astów, a klamorów, tóż uznali,że to óne zatkały ruła i skuli tego zaloło chałupa.

Rekiny z królym i jego tatóm były już daleko w morzu, nazod do swojigo królestwa. Tata społ dłógo i obudziół sie dopiyro kole połednia. W piyrszej chwili fest sie wylynkoł, jak zejrzoł kole siebie dookoła sama woda i stado rekinów. Pomyśloł że mu sie to śni, że zaś jakiś koszmary go nawiydzajóm po przeżyciach ze synkym. W jednej chwili zdało mu sie nawet, że widzi synka, wielkigo, jak siedzi na plecach rekinowi . Ojciec chcioł sie obudzić, ale śnik nie chcioł sie stracić. Na opak, stowoł sie choćby coroz to bardzij prawdziwy. Synek odezwoł sie nawet do taty:

-Witóm cie tato. Jo je twój synek, co sie straciół downo tymu. Jo je teraz królym rekinów, a to sóm moji słóżóncy.

Jak godoł te słowa, to podpłynół blisko i skoczół ku tatowi. Tata nie poradziół nic pedzieć, tak go coś ściskało, yno dłógo i mocno prziciskoł synka do sia. Nie myśłoł teraz o niczym, ani kaj je, ani skónd sie sam znod. Ważne było yno jedne: zaś je dokupy ze swojim ukochanym dzieckym. Żeby tak teraz mógła sam z nimi być jeszcze jejich baba, a mama.

Tak się do ze sobóm ściskali, że usnyli i spali dłógo, aż ich obudziły ryki rekinów. To dziecka i wnuki wołały taty i starzika we królestwie. Wnuki złapały starzika i wciepały go do wody, żeby go mógli lepszy wyściskać. Potym postawili go na łódce, co miała od teraz być jego nowóm chałupóm.

Starzikowi wartko spodobała sie nowo chałupa i nowi przociele. Nie ruszoł sie nigdzi z dómu downo, tóż nie trza mu było ziymie do życio. Stykła mu mało izbetka z łóżkym, a na łódce staro leżanka, kaj se móg drzymać, a chytać ryby na wyndka i opowiadać wnukóm o ziymi, kaj żyjóm ludzie podobni dó niego, a jejich taty

Od tego czasu widać było sztyjc stado małych rekinków przi łódce, jak słóchały tych opowieści starzika. Wnuki tłómaczyły swojim kamratóm ta godka starzika, a starzikowi opowiadały o życiu rekinów. Za jakiś czas król padoł se, że odwiydzi swoja baba tam na dole pod wodóm. Chcioł ji wyboczyć i darować reszta kary, chcioł jóm też pokozać swojimu ojcu. Nie była już od tego czasu królowóm, ani babóm od Bajtla, ale była wolno, mógła sie zajmować dzieciami i pómogać przi chałupie króla Bajtla, jego ojca a dziecek. Majóntek królowej rozdali rekinóm, a za reszta wybudowali nowo, wiynkszo łódka dlo króla i jego taty.

Pływie óna bezmała do dzisiej po oceanie. Jakby kery z was trefiół kedyś Króla Bajtla I i jego królestwo, pozdrówcie ich ody mie .

Fojerman



napisoł to przi pómocy swojij cery Martynki

[jamles]

i jeszczu mu powiydz coby zaczaon fraszki pisać, bo te długie
to je jak list od biskupów i poła chopów drzymie jak kapelonek czyto

[bodzio_g]

i jeszczu mu powiydz coby zaczaon fraszki pisać, bo te długie
to je jak list od biskupów i poła chopów drzymie jak kapelonek czyto

Mówisz- mosz...

Na kryzys

Dycko loł żech Wóm sam woda,
Trzimały sie mie gupoty,
Choć mi tego trocha szkoda,
Trza przikryncić tyn kokotek,
Bo bezmała kryzys idzie,
Tóż pozbiyrać trza te graczki.
Jak tak dalij drożeć bydzie,
To loł byda yno płaczki


i jeszcze...

Ożarty Nowy Rok

Jedyn roz we Silwestra
trefiyły sie dwa kamraty,
bezto potym Nowy Rok
był rano ożarty.

Trocha mu sie w taszy
kalyndorz rozsypoł,
a było go gańba,
bezto sie niy spytoł,

jak razym pozbiyrać
mo ta ukłodanka,
nó i teraz mómy
tako niespodzianka.

Na poczóntku stycznia
je pojszodek lata,
potym bydzie wrzesiyń,
grziby bydóm w lasach.

A po wrześniu marzec
i pół metra śniega.
Tak go wyszykowoł
Stary Rok - kolega.

Móm do ciebie prośba,
Roku, ty nasz, Nowy:
na drugi roz pij toast -
bezalkoholowy.

autor - Fojerman

[bodzio_g]

Dziyń Jynzyka Ojczystego


Bezmała za pora dni, 21 lutego, bydzie Światowy Dziyń Jynzyka Ojczystego (czyli już był ...wczoraj -przyp wklejającego ). Tak se myśla, jaki to je tyn nasz Ślónski Jynzyk Ojczysty i co go czeko. Słyszy sie na kożdym kroku, jak to tyn jynzyk sie odrodzo, wszyscy chcóm godać, pisać. Ale trza sie spytać, tak kożdy sóm siebie, kery z nas zno tak na prowda jeszcze tyn jynzyk? Czy to, co sie czyto w internecie, abo słyszy w radiu, czy telewizorze, czy to je prawy ślónski jynzyk? Mojim zdaniym na pewno niy. Jak sie kery upómni o godka naszych starzików, to słyszy z jednej stróny, że to sóm „archaizmy” i jynzyk trza „unowocześnić”, to je spolónizować. Z drugij stróny sóm tacy, co padajóm: tyn jynzyk musi być inkszy od polskigo i wymyślajóm „nowy jynzyk ślónski.”. A kożdy je najmóndrzejszy i nie do se nic pedzieć. Mojim zdaniym dzisiej już mało kery z tych, co piszóm w internecie wiy, jako wyglóndoł kedyś jynzyk ślónski. Możno żyje jeszcze pora starzików, co go znajóm, ale óni przeważnie nie zaglóndajóm do internetu, yno siedzóm przed laubóm, abo za piecym i roz za czas opowiedzóm „jak to piyrwej bywało, abo jako sie to godało” Tóż, co z tym fantym mogymy zrobić? Abo siednóm do kupy te wszystki fachmany od ślabikorzów, słowników, a inkszych móndrych uczydeł i pokożóm nóm coś, co wiynkszość uzno za swój jynzyk, taki jakim godały nasze starziki, jaki idzie znojś we starych zdrzódłach, abo bydymy dalij żyć w tym „ślónskim piekełku”, kaj jedni bydóm kalyczyć polsko godka, bo zmiynióm pora kóńcówek, dociepnóm jakiś przeklyństwo i powiedzóm, że to je po ślónsku, inksi bydóm wymyślać jynzyk ślónski, z jakichś „Wikipedyjów”, a cało reszta powiy, nóm tak je dobrze, bele sie dogodómy, opowiymy wic, a pośmiejymy . I tak, za pora lot, bydymy mieć zaś Swiatowy Dziyń Jynzyka Ojczystego, jedni polskigo, inksi nimieckigo, bo ci co jeszcze coś poradzóm po ślónsku poumiyrajóm i problym sie sóm rozwiónże.
autor - Fojerman

[Fojerman]

Witóm wszystkich, co sam piszóm i czytajóm po naszymu. Nie byda za dużo pisoł, bo tela sam tego Fojermana je, że móm strach. Za chwila kery lodówka otworzi i tyż Fojerman wyskoczy Wciepna Wóm sam yno jedyn wierszyk:

O ślimoku, gliździe i krecie

Roz ślimok i glizda poszły tak o weta:
Kery z nich dwóch piyrszy zaleci na meta.
Ta poważno sprawa trza rozsóndzić przeca,
Bezto se na syndzie zawołali kreta.
Ślimok z glizdóm stojóm gotowi na starcie
I kożdy chce ruszyć z miejsca, jak najwarciyj.
Kret im na poczóntek kiwnół swojóm łapóm
i sie tyn maratón już na dobre zaczón.
Z boku posiodały, myszy, bónki, mrowce
I jedyn szmaterlok przisiod tyż na trowce.
Kret, syndzia wyścigu, musi widzieć wszystko,
Bezto se na górka siod, na kretowisko.
A óni tak lecóm przed sia, wiela dychu
I wcale im ni ma żodnymu do śmiychu.
Ślimok sie ślimaczy, kełże wiela umi,
Glizda sie naciongo i kurczy jak gumin.
A tam z boku larmo, bo uciecha majóm
I ptoki na strómach sie z wiyrchu dziwajóm.
Już je prawie kóniec, już brakuje siyły,
Żodyn nie popuści, chce wypruwać żyły.
Z boku keryś wrzeszczy: ”glizda, glizda gazu!”
„Ślimok, ślimok, jeszcze !” A echo powtarzo.
Juz widać ta kryska, jeszcze ze dwa cale,
A tam za wygrano żodyn nie do wcale.
Ślimok sie nacióngo i wystawio czułki,
A glizda jak fedra, jak piynć cali rułki.
Dopadli do mety, minyli łeb w łeb,
A tam przi kibicach, aże wszystko wre.
Czekajóm na kreta, ciekawi, jak diosi,
Aż syndzia wyniki wyścigu ogłosi.
„Kto wygroł, kto piyrszy dolecioł do mety?”
A kret pado na to: „nie wiym, jo je ślepy.”

Fojerman

[bodzio_g]

Jak tyż to piyknie coś sie tukej znod Fojermanku
już nie byda ... piracił cudzych konsków

[Fojerman]

Możesz robić swoji, jo Ci nie byda odbiyroł roboty

[Tedii]

Lecioł se roz dziambel ,zima była sroga
skrzydła mu zamarzły i slecioł na droga.
Aż nagle zza winkla wylazła ci krowa
i walneła kupa na dziambelka gowa.
Dziambel sie ożywił i zaczon ćwiergolić,
kocur go usłyszoł i chcioł go wpier.....lić,
nojprzód wytarł łajno ,skrzydła mu otrzepał,
późni powolutku dziambelka pochrupał .

Prziszoł czas na morał ,kery z bajki leci:
nie kożden jest wróg twój, co na gowa sroł ci
nie kożden jest kamrat, kery łajno zbieroł
a jak ci je ciepło, cicho siedź, nie ćwiergol!

[jamles]

[bodzio_g]

Jamles - dziynki za życzynia
Teddi - piyknie !! - dawej dalij
Fojerman - to ...jadymy



PIT-y

Siedza tak dzisiej przi stole,
przeciepuja same kwity,
czuja sie, choćbych był w szkole,
bo wypełnióm roczne PIT-y.

Czym wiyncy sam czytóm,
to wiym z tego myni,
kalkulator cyko,
aż sie w oczach miyni.

Tu przichody, tam wydatki,
tu zdrowotne, tam na rynta,
wszystko do osobnej kratki.
Już mie boli z tego rynka.

A te odliczynia,
na lyki, na dzieci,
same ułatwiynia,
na internet w sieci.

Yno nie wiym czamu
zaś musza dopłacić,
a nazod dostanóm
sami ci bogaci.

autor- Fojerman

[tereska 11]

Witom Wos serdecznie wlazłach na ta strona przez przipadek i jezdech w siódmym niebie . Tako fajno stronka , a jo ji nigdy nie widziała. Takie fajne bery tu som pisane ,że az chce sie życ , Jezdech cało chepi ,jak czytom t e wszystkie opowiastki po ślonsku . Mom do Wos prosba , wydaja moja cera za berkmona i szukom jakis fajnych zyczeń po naszymu , czy może ftos z Wos mi cos napisać ? byda bardzo wdziynczno ,