- Kalimagnezją -
Kalimagnezja, mineralny nawóz potasowy, mieszanina siarczanu potasowego i siarczanu magnezowego K2SO4ˇMgSO4 o zawartości 26-30% K2O.
Nawożenie w gospodarstwie ekologicznym
Rolnictwo ekologiczne to system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej, bazujący na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nie przetworzonych technologicznie.
Powyższa definicja gospodarowania ekologicznego mówi, że wykluczone są tu syntetyczne nawozy chemiczne, syntetyczne środki ochrony roślin, czy wspomagacze typu antybiotyki i stymulatory wzrostu w żywieniu zwierząt.
Nawożenie w gospodarstwie ekologicznym nie może być traktowane jako sposób zabezpieczenia składników dla pojedynczej rośliny. Zadaniem rolnika jest poprawa żyzności gleby poprzez dostarczanie jej masy organicznej na powiększenie procentowego udziału próchnicy.
Jeśli badania zasobności gleby wykazują niedobory jakiegoś składnika można go uzupełniać stosując nawożenie nawozami mineralnymi (a nie sztucznymi). Na przykład przy braku potasu można zastosować Kainit. Często nawozy mineralne stosuje się jako domieszkę przy sporządzaniu kompostu (również kompostu z obornika) ustalając odpowiednie ich proporcje.
(...)Mając przed sobą obraz całej produkcji sporządza bilans pozostawionych składników przez przedplony, w tym bilans azotu. Następnie planuje w zmianowaniu siew poplonów, wsiewki i przedplony na zielony nawóz. Pod rośliny o wyższych potrzebach nawozowych planuje zastosowanie obornika, kompostu, bądź innych dopuszczonych ustawowo nawozów organicznych i mineralnych (nie sztucznych).
W nawożeniu nie stosuje się sztucznych nawozów azotowych. Dla wielu rolników gospodarujących w dotychczasowych realiach jest to trudne do zrozumienia, a w pierwszym roku gospodarowania może się okazać, że brak nawozów azotowych to plajta. Dlatego przepisy prawne zakładają wyższą dopłatę do 1 ha jako rekompensatę dla gospodarstw początkujących przestawiających się na gospodarowanie ekologiczne. W gospodarstwach stosuje się poniżej wymienione nawozy: boraks, mączka fosforytowa, kopalne sole potasu (kainit, kizeryt, kalimagnezja), węglan wapnia pochodzenia naturalnego (wapno węglanowo-magnezowe i węglanowe), siarczan magnezu, siarczan wapnia (gips pochodzenia naturalnego), minerały ilaste (w szczególności perlit, wermikulit), fosforyty o podwyższonej zawartości magnezu (glinowo -wapniowe i wapniowe), mikroelementy pochodzenia mineralnego, sól kopalna, mączka skalna (pyły bazaltowe).
Oprócz wymienionych nawozów mineralnych rolnik gospodarujący ekologicznie może zastosować zakupione spoza gospodarstwa nawozy organiczne w ilości do 30 % zapotrzebowania a w tym: podłoże z uprawy grzybów hodowanych na podłożu ekologicznym, trociny i wióry z drzew (nie traktowane chemicznie), mączki z krwi, mączki mięsno-kostne, mączki z piór sierści i skór, glony morskie i produkty z nich otrzymane, wytłoczyny roślinne (makuchy bez chemii), torf. Ponadto można stosować muł ze zbiorników wodnych, kredę pojeziorną.
W gospodarstwach ogrodniczych dopuszczony jest zakup obornika (nawet 100 % z gospodarstw konwencjonalnych, powinien on być kompostowany po zakupie). Wyłącznie w terenach górskich dopuszczone jest stosowanie gnojowicy.(..)http://www.wodr-bratoszewice.agro.pl/rada/2004/RADA12_2004/ekologia.htm
Rolnictwo ekologiczne Nawożenie
http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rolnictwo/ekologia/nawozenie#nawozy_mineralne
Zamieścił: Piotr Karnas
NAWOZY MINERALNE
Gospodarowanie metodami ekologicznymi wyklucza stosowanie syntetycznych środków produkcji, w tym także sztucznych nawozów mineralnych. Istnieje jednak możliwość uzupełnienia ewentualnego niedoboru niektórych składników pokarmowych w glebie. W handlu dostępne są bowiem nawozy mineralne uzyskiwane z naturalnych skał mielonych, bez ich wcześniejszej obróbki chemicznej...
NAWOZY UZUPEŁNIAJĄCE
W szczególnych przypadkach, gdy utrzymanie żyzności gleby przy wykorzystaniu nawozów z własnego gospodarstwa jest niewystarczające dopuszcza się stosowanie niektórych nawozów handlowych, wyprodukowanych dla potrzeb rolnictwa ekologicznego oraz preparatów, które można wyprodukować we własnym gospodarstwie...
ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN
W gospodarstwa prowadzonych metodami ekologicznymi dopuszcza się stosowanie niektórych środków grzybobójczych i owadobójczych oraz chemicznych środków ochrony roślin. Listę oficjalnych preparatów sporządza Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi...
NAWOZY MINERALNE
Gospodarowanie metodami ekologicznymi wyklucza stosowanie syntetycznych środków produkcji, w tym także sztucznych nawozów mineralnych. Istnieje jednak możliwość uzupełnienia ewentualnego niedoboru niektórych składników pokarmowych w glebie. W handlu dostępne są bowiem nawozy mineralne uzyskiwane z naturalnych skał mielonych, bez ich wcześniejszej obróbki chemicznej. Są to:
1. Nawozy wapniowe
dolomit – o zawartości 30% CaO i 15-18% MgO
margiel – o zawartości 25-95% CaO
wapno pojeziorne – o zawartości 39-53% CaO
Informacje dodatkowe
Zaleca się prowadzenie badania kwasowości gleb i na ich podstawie stosowanie umiarkowanych dawek wapna na 1 ha. Nadmiar wapnia jest łatwo z gleby wymywany. Na niedobór wapnia szczególnie wrażliwe są: lucerna, koniczyna, buraki cukrowe, kukurydza, jęczmień, pszenica, rośliny strączkowe, rzepak. Wapnowanie pól najlepiej prowadzić w okresie pożniwnym. Jest wtedy czas na dobre wymieszanie go z glebą. Należy pamiętać, aby nie łączyć wapnowania z wywożeniem na pola obornika, aby uniknąć uwsteczniania związków mineralnych z obornika, przez co stają się one nieprzyswajalne dla roślin. Do atmosfery uwalnia się z obornika amoniak (NH4), powodując zanieczyszczenie środowiska.
2. Nawozy fosforowe
mączka fosforytowa – o zawartości 30% P2O5
Informacje dodatkowe
Nawóz ten uzyskiwany jest ze zmielonych fosforytów. W swym składzie oprócz fosforu, zawiera również spore ilości wapnia (26-53% CaO) oraz szereg korzystnych dla roślin mikroelementów. Stosowany w postaci mączki fosforytowej bezpośrednio do gleby jest przyswajalny przez rośliny zaledwie w 30%. Przyswajalność fosforu z tego nawozu można zwiększyć do 80 - 90% dodając wcześniej mączkę fosforytową do kompostu, obornika, gnojówki lub gnojowicy. Fosfor jest dobrze pobierany z gleby przez: lucernę, koniczyny, rośliny strączkowe, trawy, okopowe, a gorzej przez zboża (zwłaszcza jęczmień) oraz rzepak.
3. Nawozy potasowe
siarczan potasu – o zawartości 50% K2O i 18% S - jest to nawóz nie zawierający w swym składzie chlorków; szczególnie przydatny pod uprawy ziemniaków, pomidorów, ogórków, truskawek i krzewów jagodowych
kainit – o zawartości 14% K2O, 5% MgO, 20% Na, 4% S
karnalit – o zawartości 8-10% K2O, 10%MgO
Informacje dodatkowe
Nawozy te są szczególnie zalecane do stosowania na użytkach zielonych. Występująca w nich domieszka magnezu i sodu poprawia jakość i smakowitość paszy dla przeżuwaczy. Spośród roślin uprawnych największe zapotrzebowanie na potas wykazują buraki, ziemniaki, rośliny motylkowe, a ze zbóż od niedoboru potasu najbardziej może ucierpieć jęczmień.
4. Nawozy magnezowo-siarkowe
kizeryt pylisty – o zawartości 27% MgO i 22%S
kizeryt granulowany – o zawartości 25% MgO i 20% S
Informacje dodatkowe
Nawozy te pozwalają na uzupełnienie w glebie ewentualnych niedoborów magnezu i siarki. Magnez posiada duży wpływ na produkcyjność roślin uprawnych, a jest łatwo wypłukiwany zarówno z gleb lekkich jak i cięższych. Szczególnie duże wymagania pod względem zapotrzebowania na siarkę wykazuje: rzepak, gorczyca, rośliny motylkowe, kukurydza i niektóre warzywa, takie jak: czosnek, cebula, burak ćwikłowy, por, warzywa kapustne.
5. Nawozy mikroelementowe
mączka bazaltowa – to nawóz typowo mikroelementowy, bowiem w swym składzie zawiera: 40% SiO (tlenku krzemu), 8% CaO, 8,3% MgO, 1,7% K2O oraz pierwiastki takie jak: mangan (Mn), cynk (Zn), miedź (Cu), molibden (Mb), bor (B), żelazo (Fe), Selen (Se)
Informacje dodatkowe
Zawarta w mączce bazaltowej krzemionka (SiO2) wzmacnia tkanki roślinne, dając im odporność na choroby i szkodniki. Nawóz ten wpływa dodatnio na strukturę zarówno gleb lekkich jak i ciężkich, stwarzając lepsze warunki życiowe dla pożytecznych mikroorganizmów glebowych. Służy również do zaprawiania nasion przed siewem, poprawiając ich odporność na chorobotwórcze mikroorganizmy glebowe.
NAWOZY UZUPEŁNIAJĄCE
W szczególnych przypadkach, gdy utrzymanie żyzności gleby przy wykorzystaniu nawozów z własnego gospodarstwa jest niewystarczające dopuszcza się stosowanie niektórych nawozów handlowych, wyprodukowanych dla potrzeb rolnictwa ekologicznego oraz preparatów, które można wyprodukować we własnym gospodarstwie. Do nawozów dostępnych na polskim rynku należą:
bio-algen - jest nawozem produkowanym ze specjalnie suszonych glonów morskich. W swym składzie zawiera azot, fosfor, potas, magnez, wapń, żelazo, mangan, aminokwasy i witaminy. Stosowany w początkowych fazach rozwojowych roślin uprawnych, powoduje u nich intensywny rozwój systemu korzeniowego (nawet do 400%). Zwiększa odporność roślin uprawnych na niekorzystne warunki pogodowe jak susza, przymrozki, itp. zapewniając wyższy i lepszej jakości plon. Bioalgen stosowany jest w formie oprysku w rolniczych uprawach polowych, w uprawach: warzywniczych, sadowniczych i kwiaciarskich
Az-Kalk - to nawóz produkowany na bazie suszonych glonów morskichi innych składników dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym. W swoim składzie zawiera: wapń, magnez i szereg mikroelementów oraz szczepy bakterii rodzaju Azotobacter, które posiadają właściwości wiązania wolnego azotu z powietrza, czyniąc go dostępnym dla roślin. Na 1 ha bakterie te mogą związać około 40 – 60 kg azotu
„EM” Technologia Efektywnych Mikroorganizmów - jest to produkt składający się z uśpionych pożytecznych mikroorganizmów glebowych, rozpowszechnionych w środowisku naturalnym na całym świecie. Należą do nich: bakterie fotosyntetyczne, bakterie kwasu mlekowego, drożdże, fermentujące grzyby, promieniowce i inne. Mieszanina mikroorganizmów jest tak dobrana, aby mogły one ze sobą współistnieć i zwielokrotnić swoje działanie. Im więcej w glebie organizmów pożytecznych, tym mniej chorobotwórczych. Preparat ten stosuje się do gleby lub na rośliny po wcześniejszym ożywieniu drobnoustrojów przy pomocy wyciągów roślinnych, melasy lub innej materii organicznej. Preparat „EM” może być wykorzystywany w uprawach rolniczych, ogrodniczych, na użytkach zielonych, w sadach. Służy również do sporządzania kompostów oraz uzdatniania gnojówki, gnojowicy i obornika, a także do zaprawiania nasion przed siewem
gnojówki roślinne - służą do łagodnego nawożenia upraw, zwłaszcza warzywniczych oraz jako naturalne środki ochrony roślin. W gospodarstwach ekologicznych sporządza się gnojówki z takich roślin jak: pokrzywa, mniszek pospolity, lucerna, perz, żywokost i wiele innych roślin. Sporządza się je w beczkach (nie metalowych), zalewając proporcjonalnie na 1 kg ziela 10 l wody i pozostawiając przez okres około 2 - 3 tygodni. W celu lepszego przebiegu fermentacji, gnojówkę należy raz dziennie przemieszać. Aby zapobiec ulatnianiu się amoniaku i wydzielaniu przykrych zapachów, można do roztworu dodać mączki bazaltowej lub dolomitowej. Do użycia nadaje się, gdy jest klarowna i na wierzchu nie zbiera się piana. Po przecedzeniu jej przez sito i rozcieńczeniu w proporcji 1 l gnojówki na 15 – 20 l wody, można gnojówką opryskiwać rośliny lub glebę. Gnojówki roślinne stymulują wzrost, uzupełniają w roślinie niezbędne mikroelementy, poprawiają system odpornościowy roślin uprawnych.
ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN
1. Środki grzybobójcze
Bioblat 47 EC – w skład którego wchodzi naturalna lecytyna uzyskiwana z soi. Preparat ten w stężeniu 0,15% służy do ochrony roślin przed mączniakiem prawdziwym i zwalczania innych chorób grzybowych we wczesnym stadium infekcji
Bioczos – substancją czynną jest czosnek. Służy on do ochrony upraw warzywnych przed mączniakiem prawdziwym i rzekomym oraz innymi chorobami grzybowymi
Biosept 33 SL – środek na bazie owocu grejpfruta. Służy do zwalczania chorób grzybowych warzyw oraz kwiatów i krzewów ozdobnych. Chroni przed bakteriozą, zgnilizną twardzikową pomidorów, mączniakiem prawdziwym i kanciastą plamistością liści ogórków, mączniakiem rzekomym cebuli
Szkło wodne – stosuje się przeciwko chorobom grzybowym w okresie bezlistnym na drzewa i krzewy owocowe w stężeniu 1-2%.
2. Środki owadobójcze
Biobit 3,2 WP – to preparat owadobójczy o działaniu żołądkowym, którego substancją czynną są kryształki białka wytwarzane przez bakterie Bacillus thuringensis var Kurstaki. Niszczy on gąsienice motyli w uprawach warzywniczych i zielarskich
Novodor 02 S.C. – preparat o działaniu żołądkowym, przeznaczony do zwalczania stonki ziemniaczanej w uprawach rolniczych i warzywnych
Carpovirusine S.C. – preparat owadobójczy oparty na wirusie granulozy owocówek, do zwalczania owocówki jabłkóweczki
Promanal EC – środek owadobójczy o działaniu kontaktowym i żołądkowym zawierający 60% oleju parafinowego. Przeznaczony do ochrony drzew i krzewów owocowych przeciwko mszycom, przędziorkom, misecznikom i ochojnikom w okresie wczesnej wiosny
Spruzit EC – środek o działaniu kontaktowym i żołądkowym oparty na naturalnej pyretrynie otrzymanej ze złocienia dalmatyńskiego. Preparat w stężeniu 0,2% służy do zwalczania larw stonki ziemniaczanej, a w stężeniu 0,1% do zwalczania mszyc, mączlika szklarniowego, kwieciaka malinowca i jabłkowca, wciornastków i gąsienic
Szare mydło – rozpuszczone w ilości do 30 dag w 10 l wody działa jako środek wspomagający skuteczność przy stosowaniu wyciągów roślinnych do zwalczania mszyc
Barwne tablice lepowe – w których wykorzystuje się dodatnią reakcję owadów na określoną barwę. Umożliwiają one wczesne wykrycie obecności szkodników, a tym samym szybką reakcję na jego pojawienie. Tablice umieszcza się nad wierzchołkami roślin. Tablice żółte zwabiają mączlika szklarniowego, połyśnicy marchwianki, miniarki, ziemiórki, kwieciaka malinowca. Niebieskie tablice służą do odławiania .głównie wciornastków, a białe kistnika malinowca i pryszczarka malinowca.
3. Chemiczne środki ochrony roślin dozwolone w rolnictwie ekologicznym
Dopuszcza się używanie następujących preparatów chemicznych do ochrony upraw rolnych, warzywnych, sadowniczych przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi:
Miedzian 50WP
Miedzian 500 S.C.
Siarkol Extra 80WP
Champion 50 WP
Cuproxat 345 S.C.
Ponadto należy z całą stanowczością podkreślić, że nie są to środki oficjalnie podane do stosowania. Listę oficjalnych preparatów sporządza Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wyżej przedstawione są dopuszczone do stosowania w krajach UE i dostępne na polskim rynku.