Instalacja odgromowa a uziom inst.el.

[Leszek]

Witam,
Czy można (tzn. czy normy lub przepisy tego nie zabraniają) połączyć przewód PE z instalacją odgromową? Podczas zbrojenia ław fundamentowych, przymocowałem w kilku miejscach bednarę i wyprowadziłem ją na zewnątrz ław (w miejscu doprowadzenia wody, skrzynki bezpiecznikowej i w każdym rogu budynku). Czy mogę podłączyć do tego zbrojenia zarówno odgrom jak i PE? Takie połączenie pewnie sprzyja indukowaniu się w sieci przepięć. Jakie stosować zabezpieczenia? I jeszcze jedno pytanie: ile wystarczy połączeń pionowych instalacji odgromowej (dachu z fundamentem)
Pozdrawiam i dziękuję za wymianę opinii na ten temat

[aziel]

Oczywiście, że możesz. Gratuluję porządnie zrobionego uziomu.
Instalacja ogromowa zwiększa zagrożenie uderzeniami i przepięciami, nie zapomnij więc o odgromnikach i ochronnikach przepięciowych.

[krzysztofh]

Prawidłowo wykonana ochrona odgromowa powinna mieć połączone zbrojenie ławy z uziomem otokowym. Typowym rozwiązaniem jest zakopanie bednarki wokół domu w odległości 1m od ławy. Uziom otokowy powinien być połączony z uziomami punktowymi (jeden lub kilka) które wbite są głęboko w ziemię w przypadkach kiedy nie ma gwarancji, że uziom otokowy będzie stanowił wystarczająco małą rezystancję przejścia do ziemi.
Do uziomu otokowego podłącza się w zwody od szczytu domu, które prowadzone są w okolicach gąsiorów. Dodatkowo należy zabezpieczyć każdy komin, maszt antenowy i wentylację pionu kanalizacyjnego.
Uziom otokowy należy połączyć z szyną wyrównawczą główną jednym połączeniem.
Do szyny głównej trzeba w zależności od potrzeb przyłączyć szyny wyrównawcze lokalne umieszczone w łazienkach, kuchni itp. lub bezpośrednio z obiektów.Do szyny wyrównawczej głównej należy przyłączyć (koniecznie) przewód PE. Do szyn wyrównawczych lokalnych łączy się przewodami wannę, baterie, brodzik, zlewozmywak w kuchni, obudowę kotła, rury (przewodzące prąd). Wszystkie połączenia wykonuje się przewodami bez żadnych połączeń między nimi (w jednym kawałku każdy z przewodów).

[krzysztofj]

Jedna uwaga
Jeżeli kanalizacja, woda zimna i ciepła, co. są z tworzywa, to lokalne połaczenia wyrównawcze są zbędne, a mogą być niebezpieczne.

[krzysztofh]

O zasadności połączeń lokalnych np wanny jeżeli rury są z tworzywa brak jednolitych uwarunkowań. Idziemu do Unii a np. w Niemczech sa obowiązkowe. U nas jest to "świeży" tematz racji niedługiego stosowania rur z tworzywa do instalacji co i cwu.
Wg mnie nie zaszkodzi wykonać takie połączenia - koszt żaden, a zagrożenia hmmm .... nie bardzo wiem jakie pod warunkiem, że instalacja jest wykonana poprawnie.

[krzysztofj]

Jeżeli jedną ręką dotkniemy czegokolwiek pod napięciem, a drugą metalowej ale izolowanej (rury z tworzywa) baterii, to nic się nie stanie. Jesli bateria jest uziemiona - przykro to odczujemy. Woda co prawda przewodzi, ale przyjmuje się że słup wody >1m już ma na tyle dużą oporność, że nie stanowi zagrożenia.
Jeżeli bateria i np wanna są metalowe (a rury z tworzywa)- to połączenie wyrównawcze lokalne między nimi, ale nie uziemione.
Jeżeli rury są metalowe - to łaczymy lokalnie wszystko do kupy, a uziemione jest przez rury przyłaczone do głównej szyny wyrównawczej.

[krzysztofh]

Podstawą zabezpieczenia (ochrony przeciwporażeniowej) jest przede wszystkim różnicówka o czułości 30mA (obwody gniazd łazienkowych można zabezpieczyć zabezpieczeniami różnicowymi o czułości 10mA). Długość słupa wody w tym przypadku jest wystarczającym przewodnikiem do zamknięcia obwodu i pobudzenia różnicówki.

[krzysztofj]

Tak jest.
Ale połaczenia lokalne to dodatkowe bezpieczeństwo gdyby różnicówka nie zadziałała. Z tym, że lepiej przeanalizować konkretny przypadek.
A zatem:
1.Jesli jest choć jeden element uziemiony - połaczenia wyrównawcze lokalne uziemione
2.Jeśli są elementy przewodzące nieuziemione - połaczenia wyrównawcze lokalne nieuziemione (np wanna+bateria)
3.jesli są pojedyncze elementy przewodzące nieuziemione, lub jest ich więcej ale równoczesne dotknięcie mało prawdopodobne (np baterie nad umywalką i prysznicowa)-to mozna się obejść bez lokalnych połaczeń wyrównawczych.

[aziel]

Temat połączeń wyrównawczych nie jest znowu taki świeży. Dyskusja Krzysztofów przypomina mi prowadzoną w 1996 roku polemikę panów Boczkowskiego i Wiaderka z COBR Elektromontaż z resztą Polski. W tym czasie pojawiły się zaciski uziemiające na wannach i brodzikach stalowych. Niestety do dzisiaj nie ma zacisków na bateriach.
W przypadku rur z tworzywa spotkałem się z prowadzeniem przewodu miedzianego 4mm2 wzdłuż rur, i mocowaniem do mosiężnej przejściówki za pomocą metalowej opaski ściągającej.

[krzysztofh]

Nie bardzo rozumiem analizę krzysztof'aj.
Dwa słowa aby było jasne.
Całość instalacji ochronnej powinna być wykonana w sposób analogiczny do połączeń gwiazdowych tzn.
Jeden uziom otokowy - kabel jedna szyna główna - kable do jednej lub kilku szyn lokalnych (do każdej jednym kablem) - do szyny lokalnej przyłącza od wanny baterii itd.
Baterię łączy się w okolicy przyłączonych wężyków obejmą (zaciskiem) na rurce (wężyku) doprowadzającej wodę do baterii.
Jest natomiast problem z połączeniem brodzika lub wanny jeżeli zastosowano odpływ do syfonu z tworzywa, gdyż cały brodzik jest emaliowany, a usunięcxie emalii szlifierką kątową z fragmentu uchwytu od spodu nie jest rozwiązaniem dobrym. Jest często robione byle jak i naprędce przez glazurnika, który o to nie dba.
Dlatego polecam odpływy s sitkami metalowymi, które mają często gdzie przyłączyć przewód.
Jak połączenia będą wykonane poprawnie i właściwie wykonana instalacja elektryczna wraz z zabezpieczeniami to nie ma szans na porażenie prądem (groźne dla zdrowia czy też życia).
Wcześniej pisałem, że brak uregulowań jednoznacznie stwierdzających o konieczności stosowania połączeń z PE wanny itp. w Polsce, ale dla własnego bezpieczeństwa powinno się je wykonać. W końcu to niewielki koszt.

[krzysztofj]

A że skończył mi się temat
więc zakańczam mój poemat

[Leesou]

Odświeżam wątek bo pieron pierdyknął w chałupę Na szczęście nie moją lecz obok ale nogi miękkie się zrobiły .
Kilka pytań do ekspertów (gł. do Krzysztofh'a i Inwestora):

Prawidłowo wykonana ochrona odgromowa powinna mieć połączone zbrojenie ławy z uziomem otokowym.

1. Jeśli mój dom już stoi i nie mam możliwości podłaczyć się do prętów w ławach to czy wystarczy sama opaska i szpilki?

Typowym rozwiązaniem jest zakopanie bednarki wokół domu w odległości 1m od ławy.

2. Na jakiej głębokości zakopać tą bednarkę?

Uziom otokowy powinien być połączony z uziomami punktowymi (jeden lub kilka) które wbite są głęboko w ziemię w przypadkach kiedy nie ma gwarancji, że uziom otokowy będzie stanowił wystarczająco małą rezystancję przejścia do ziemi.

3. Rozumiem że uziomy punktowe to szpilki które "bijemy" tak głęboko aż dotkną warstwy wodonośnej lub na tyle wilgotnej że rezystancja będzie mniejsza niż 1 Ohm?
4. Ja mam najbliższą warstwę wodonośną na 14m poniżej poziomu gruntu. Czy zamiast bić tak długie szpilki (o ile jest to możliwe fizycznie) mogę wrzucić do studni pręt np. fi 12 i do niego przyłączyć opaskę?

Dodatkowo należy zabezpieczyć każdy komin, maszt antenowy i wentylację pionu kanalizacyjnego.

5. Czy jeśli kanaliza jest z PCV i wywiewka wyprowadzona nad dach to taż mam podłaczać? Jeśli tak to w jaki sposób i jaki to ma sens?

Uziom otokowy należy połączyć z szyną wyrównawczą główną jednym połączeniem.

6. Tu zadam pytanie "lajkonika" : Co to jest ta szyna wyrównawcza?

Do szyny głównej trzeba w zależności od potrzeb przyłączyć szyny wyrównawcze lokalne umieszczone w łazienkach, kuchni itp. lub bezpośrednio z obiektów.

7. Czy jeśli mam brodzik akrylowy, zlewozmywak granitowy a instalację wod-kan z PCV to też mam podłączać plastik do szyny wyrównawczej? Chyba nie.

Do szyny wyrównawczej głównej należy przyłączyć (koniecznie) przewód PE.

8. Pytałem się elektryka czy moge instalację odgromową podłączyć do PE a za jego pośrednictwem do bednarki która jest przed licznikiem. Odpowiedział mi że KATEGORYCZNIE NIE i jeśli Zakład Energetyczny stwierdzi taki fakt (takiego podłaczenia) to otrzymam karę.
9. Czy opaskę mogę wykonać z pasków blachy nierdzewnej (wym 2500x20x2mm) skręcanych śrubami nerdzewnymi? Odpadłby wtedy problem korozji i kontroli uziomu.
10. Czy samo wykonanie zwodów opaski i szpilek (wbitych na odpowiednią głębokość a nie na chybił trafił) wystarczy do prawidłowego sprowadzenia pioruna na ziemię z pominięciem domu i instalacji elektrycznej. Pomijam tu oczywiście fakt zaindukowania i przepięcia w elektryce bo to oddzielne zagadnienie. Chodzi mi o ochronę budynku i instalacji elektrycznej w ścianach przed negatywnymi skutakmi uderzenia pioruna a nie o ochronę sprżetu AGD i RTV.
Jak ktoś chce napisac coś o ubezpieczeniu to niech się powstrzyma bo co mi po 200kzł które wypłaci mi ubezpieczyciel jak bedę z tą kasą stał na podwórku i patrzył na zgliszcza.

[miol]

Witam
Co prawda to nie do mnie, ale co tam.
1.Wystarczy, prawdopodobnie wystarczy sama bednarka, szpilki bije się gdy wartość uziemienia przy samej bednarce jest za duża.
2. Minimum 60cm
3. Nie trzeba bić do warstwy wodonośnej i nie ma potrzeby tak niskiej wartości uziemienia (1om) wystarczy jak będzie 10om
4.jw
5.nie
6. Szyna wyrównawcza jest punkt wspólny do którego podłącza się bednarkę z uziemienia, przewód PE do rozdzielnicy oraz przewody do metalowych instalacji wchodzących do budynku np. wodna, kanalizacyjna,gazowa (chociaż dzisiaj to tylko zostaje gazowa bo pozostałe są z tworzywa). Szyna ta ma postać kawałka płaskownika miedzianego z zaciskami do podłączenia bednarki i przewodów.
7.Nie, nawet jakby brodzik był metalowy a instalacja wod-kan z plastiku to nie ma takiej potrzeby
8.Zgadzam się z elektrykiem
9. Trochę za mały przekrój, przepisy nie podają dla stali nierdzewnej ale np. dla miedzi minimalny przekrój to 20x3, a druga sprawa to połączenia, raczej należy unikać połączeń skręcanych a przy odcinkach 2,5m będzie ich sporo
10. No to pytanie to chyba dla jasnowidza, piorun i tak będzie płynął przez część instalacji w domu bo uziom jest połączony z instalacją elektryczną i część prądu piorunowego popłynie, część jak znajdzie drogę to innym metalowymi instalacjami też do ziemi a część poprzez rozdzielnicę do sieci zasilającej (tak trochę pod prąd). Ale instalacja odgromowa na pewno zmniejszy wartość prądu jaka wpłynie do instalacji w domu a tym samym ryzyko z tym związane.

[Barbossa]

Odświeżam wątek bo pieron pierdyknął w chałupę Na szczęście nie moją lecz obok ale nogi miękkie się zrobiły .

Jak ktoś chce napisac coś o ubezpieczeniu to niech się powstrzyma bo co mi po 200kzł które wypłaci mi ubezpieczyciel jak bedę z tą kasą stał na podwórku i patrzył na zgliszcza.

to jeszcze napisz co się stało z chałupą sąsiada i czy był ubezpieczony?

[krzysztofh]

Odświeżam wątek bo pieron pierdyknął w chałupę Na szczęście nie moją lecz obok ale nogi miękkie się zrobiły .
Kilka pytań do ekspertów (gł. do Krzysztofh'a i Inwestora):

Prawidłowo wykonana ochrona odgromowa powinna mieć połączone zbrojenie ławy z uziomem otokowym.

1. Jeśli mój dom już stoi i nie mam możliwości podłaczyć się do prętów w ławach to czy wystarczy sama opaska i szpilki?

Typowym rozwiązaniem jest zakopanie bednarki wokół domu w odległości 1m od ławy.

2. Na jakiej głębokości zakopać tą bednarkę?

Uziom otokowy powinien być połączony z uziomami punktowymi (jeden lub kilka) które wbite są głęboko w ziemię w przypadkach kiedy nie ma gwarancji, że uziom otokowy będzie stanowił wystarczająco małą rezystancję przejścia do ziemi.

3. Rozumiem że uziomy punktowe to szpilki które "bijemy" tak głęboko aż dotkną warstwy wodonośnej lub na tyle wilgotnej że rezystancja będzie mniejsza niż 1 Ohm?
4. Ja mam najbliższą warstwę wodonośną na 14m poniżej poziomu gruntu. Czy zamiast bić tak długie szpilki (o ile jest to możliwe fizycznie) mogę wrzucić do studni pręt np. fi 12 i do niego przyłączyć opaskę?

Dodatkowo należy zabezpieczyć każdy komin, maszt antenowy i wentylację pionu kanalizacyjnego.

5. Czy jeśli kanaliza jest z PCV i wywiewka wyprowadzona nad dach to taż mam podłaczać? Jeśli tak to w jaki sposób i jaki to ma sens?

Uziom otokowy należy połączyć z szyną wyrównawczą główną jednym połączeniem.

6. Tu zadam pytanie "lajkonika" : Co to jest ta szyna wyrównawcza?

Do szyny głównej trzeba w zależności od potrzeb przyłączyć szyny wyrównawcze lokalne umieszczone w łazienkach, kuchni itp. lub bezpośrednio z obiektów.

7. Czy jeśli mam brodzik akrylowy, zlewozmywak granitowy a instalację wod-kan z PCV to też mam podłączać plastik do szyny wyrównawczej? Chyba nie.

Do szyny wyrównawczej głównej należy przyłączyć (koniecznie) przewód PE.

8. Pytałem się elektryka czy moge instalację odgromową podłączyć do PE a za jego pośrednictwem do bednarki która jest przed licznikiem. Odpowiedział mi że KATEGORYCZNIE NIE i jeśli Zakład Energetyczny stwierdzi taki fakt (takiego podłaczenia) to otrzymam karę.
9. Czy opaskę mogę wykonać z pasków blachy nierdzewnej (wym 2500x20x2mm) skręcanych śrubami nerdzewnymi? Odpadłby wtedy problem korozji i kontroli uziomu.
10. Czy samo wykonanie zwodów opaski i szpilek (wbitych na odpowiednią głębokość a nie na chybił trafił) wystarczy do prawidłowego sprowadzenia pioruna na ziemię z pominięciem domu i instalacji elektrycznej. Pomijam tu oczywiście fakt zaindukowania i przepięcia w elektryce bo to oddzielne zagadnienie. Chodzi mi o ochronę budynku i instalacji elektrycznej w ścianach przed negatywnymi skutakmi uderzenia pioruna a nie o ochronę sprżetu AGD i RTV.
Jak ktoś chce napisac coś o ubezpieczeniu to niech się powstrzyma bo co mi po 200kzł które wypłaci mi ubezpieczyciel jak bedę z tą kasą stał na podwórku i patrzył na zgliszcza.

A tyle razy się mówi jak trwoga to do Boga. I to prawda. Przepisy nie nakładają na nas obowiązku posiadania w domkach jednorodzinnych instalacji odgromowej. Ale przepisów nie znają pioruny
Ale po kolei
Jeżeli dom już jest to trzeba położyć opaskę z bednarki głęboko w ziemi (najlepiej na poziomie ław fundamentowych) to uziom otokowy, w odległości ok 1m od ław. Do tego uziomu należy podłączyć zwody z dachu, ale od samego uziomu do góry ponad ziemię również bednarka , z którą podłącza się zwody w puszkach kontrolnych (jeżeli zwody pod tynkiem). Generalnie uziom powinien zapewniać rezystancję nie większa niż 4 OHmy. Jeżeli grunt piaszczysty i suchy, a do wody daleko to może się okazać konieczne wbicie dodatkowych szpilek, które łączy się z opaską.
Same szpilki mogą nie wystarczyć, gdyż, co jak skorodują po kilku latach. Bednarka poleży dłużej.
Do studni lepiej nie wrzucać, na pewno nie zapewni to małej rezystancji. Jeżeli grunt wilgotny to rezystancja będzie mniejsza niż w wodzie. W gruncie jest rozpuszczonych wiele soli mineralnych, któr zwiększają przewodnictwo, a woda choć nie izolator będzie miała większą rezystancję.
Jeżeli chodzi o ochronę kominów wywiewek (wysokich) to nie chodzi o to że są PVC tylko że odstają od gładkiej powierzchni dachu, a to lubia pioruny. Dlatego piorunochron na dachu prowadzi się po kalenicy i innych gąsiorach.
Kominy bezwzględnie. Jak masz możliwość schować maszt antenowy pod dach (dobry sygnał) lub przymocować gdzieś do ściany to lepiej, a jak nie to maszt anteny bezwzględnie połączyć z przewodem piorunochronu.
Szyna wyrównawcza to kawałek płaskownika umieszczonego w podstawce PVC aby można było to sensownie zamontować na ścianie z osłoną dla poprawy estetyki. Jest tam miejsce dla przykręcenia jednej bednarki i wielu przewodów.
Tą szynę wyrównawczą łączysz bednarką z uziomem otokowym (nie przewodem) Dostępna w każdej hurtowni elektrycznej.

Na pytanie zadane elektrykowi dostałeś słuszną odpowiedź.
Instalacji odgromowej nie podłącza się po przewodu PE, ale ten przewód jest podłączony z jednej strony do szyny PE w rozdzielnicy i do tej szyny należy przyłączyć przewód o przekroju 16mm2 do szyny wyrównawczej. Czyli jak widzisz to nie to samo.
Drugi koniec przewodu PE jest podłączony do punktu rozdziału PEN na PE i N i ten punkt powinien być uziemiony (przez ZE). W przypadku instalacji odgromowej przewód od złącza do rozdzielnicy powinien być 5 x 16mm2, nie dla zapewnienia dostawy energii el. jak niektórzy interpretują ale aby w przypadku wyładowania bezpośredniego, część prądu udarowego mogła spłynąć tym przewodem do ziemi (uziom z obu stron jw.) i go nie stopiła. W takiej sytuacji następują zjawiska chwilowe które rządzą się swoimi prawami i nie można ich opisać tylko prawem OHma, zatem z pewnością jakiś prą tym kablem popłynie.
Jeżeli chodzi o tą szynę, to jest po to aby zapewnić właściwą ochronę domowników. Oczywiście nie sama szyna ale w połączeniu z instalacją wyrównawczą poprawnie wykonaną. Taka instalacja powinna łączyć krany (jeżeli instalacja nie niest z miedzi) wannę lub syfon (dobry posiada punkt przyłączenia przewodu) jak wanna akrylowa. Piec gazowy nie koniecznie bo jest uziemiony przez przewód, ale rurę gazową, baniak hydroforu itp.
Jak masz taki płaskownik to możesz go zastosować ale kupować nie warto - sporo kasy.
Jeżeli chodzi o ubezpieczenie to doradzam mieć. Bo jak się spali to przynajmniej masz za co odbudować choćby część, a jak nie to tak jak pokazują w TV - zalało uprawy, a gospodarze nie mają kasy aby przeżyć do następnego roku.
Ubezpieczenie na 600tys kosztuje ok 400zł na rok
I jeszcze jedna dygresja - warto pomyśleć o wykonaniu ochrony przeciwprzepięciowej w rozdzielnicy elektrycznej. Nie uchroni to za pewne przed spaleniem TV, komputera, pieca gazowego itp przy wyładowaniu bezpośrednim, ale takie uderzenie może zdarzyć się statystycznie raz w życiu lub i nie (oby nie), natomiart wyładowań pośrednich w drzewa, linię wysokiego napięcia, itp jest wiele i te mogą powodować przepięcia w sieci groźne dla naszych wrażliwych urządzeń elektronicznych.

[Leesou]

Miol i Krzysztofh - dzięki za wyczerpujące odpowiedzi. Raczej sam nie będę robił tej instalacji ale chcę mieć wiedzę, żeby skontrolować firmę, którą mam zamiar zatrudnić. Problem polega na tym że za taką usługę winszują sobe 4-4,5kzł , co wg. mnie jest trochę wysoką ceną. Teraz już jestem dużo mądrzejszy i wiem na czym stoję.
Co do ubezpieczenia to zbierałem się i zbierałem do kolegi, który ubezpiecza. Tak minął rok jeden i drugi i pewnie minęło by kolejne 10 gdyby nie szkoda u sąsiada . Już polisa jest gotowa, ale nadal nie mogę spać spokojnie bo jak już wcześniej wspomniałem co mi po kasie w ręku jak będę stał w piżamie na podwórku .
A u sąsiada Bogu dzięki udwaliło kilka desek boazerii na strychu, wypaliło trochę waty cukrowej z ocieplenia i stopiło część instalacji elektrycznej. Na szczęści on miał ubezpieczenie.
Ale a'propos spalonej instalacji elektrycznej to warto zwrócić uwagę na warunki ubezpieczenia. Ja doczytałem się w Allianz, że szkoda przy uderzeniu pioruna jest likwidowana z wykluczeniem przepięć. A dalej jest definicja przepięcia, że jest to pośrednie uszkodzenie instalacji el. napięciem większym od nominalnego. Dopiero rozmowa z likwidatorem szkód i dokładny zapis w umowie ubezpieczenia włączyła mi uszkodzenie instalacji el. do ubezpieczenia. Nieprecyzyjny zapis, który daje Ubezpieczycielowi furtkę.