dostępne w wersji mobilnej muratordom.pl na Facebooku muratordom.pl na Google+
Pokaż wyniki od 1 do 13 z 13
  1. #1
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie Dołożenie sprzęgła do instalacji mieszanej

    Witam,

    czy jest możliwe żeby w miejscu w którym rozdzielają się rury na podłogówkę (parter) i na grzejniki (piętro) dołożyć sprzęgło? Instalacja jest już skończona więc są już położone płytki ale szumy w instalacji są bardzo słyszalne i mam wrażenie, że podłogówka za długo się nagrzewa a na kilku pętlach jeszcze grzeję*o 2-3 stC niżej od pozostałych.


    Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	IMG_0020-2.jpg
Wyświetleń:	148
Rozmiar:	11,9 KB
ID:	436124

  2. #2
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu... Avatar Mareks77
    Zarejestrowany
    Jun 2011
    Skąd
    Zielona Góra
    Kod pocztowy
    65-001
    Posty
    6.284

    Domyślnie

    Jeśli pozostała część wędruje bezpośrednio do kotła to tak. Problem w tym że razem z sprzęgłem będziesz tam musiał zmieścić jeszcze jedną lub dwie pompy.
    Poza tym to szumy w rurach i Twoje wrażenie nie są żadnym argumentem do zakładania sprzęgła.
    Dom Opałek 1G z poddaszem użytkowym. 145m2 powierzchni użytkowej. Podłogówka 90m2, reszta to 9 grzejników.
    Piec Vaillant 206/5-5 + Moduł mieszacza VR61/4 + Regulator CM470/4 + VIH R120 + Grupa pompowa z siłownikiem do ogrzewania podłogowego Thermix MEIBES.

    Jeśli pomogłem kliknij......to nic nie kosztuje.

  3. #3
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie

    Dzięki za odpowiedź. Czy szum w instalacji OP może być spowodowany źle dobraną pompą? Mam inną pompę niż na zdjęciach tj. grundfos Alpha 1L 15-60-130. Oprócz szumów jak włączona jest podłogówka na wszystkich 10 pętlach to przepływ na rotametrach spada poniżej 0,5l/min. Jest minimalny. Przy 10 pętlach instalacja najbardziej szumi. Jeżeli 4-5 pętli jest odkręconych to jest praktycznie nie słyszalna i przepływ Jest ok i wynosi ok. 1,5l/min.

  4. #4
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu... Avatar Mareks77
    Zarejestrowany
    Jun 2011
    Skąd
    Zielona Góra
    Kod pocztowy
    65-001
    Posty
    6.284

    Domyślnie

    Co oznacza stwierdzenie że załączone są 4 - 5 pętli lub wszystkie 10 pętli podłogówki.
    Masz tam na pętlach elektro-zawory ?
    Mały przepływ jest spowodowany małą wydajnością pompy w kotle w stosunku do zapotrzebowania. Masz 10 pętli podłogówki oraz ileś tam grzejników na piętrze.
    Szum może być spowodowany niedbałym odpowietrzeniem instalacji i wtedy drobinki powietrza robią swoje. Poza tym to również mogą to być małe przekroje rur i wszelkie trójniki i kolanka.
    To szumi podłogówka czy cała instalacja.
    Powodem trzecim może być sama instalacja bez sprzęgła gdyż w przypadku tylu pętli podłogówki nie wiem jak długich pompa w mieszaczu wysysa wodę z instalacji a ze względu na małą wydajność pompy w kotle jest jej ciężko dlatego maleje przepływ na podłogówce ale i na grzejnikach piętra.
    Pompa podłogówki wpływa pośrednio na pompę kotła gdyż są szeregowo podłączone.
    Świadczy o tym także i Twoje podejrzenie dotyczące małej skuteczności podłogówki i czasu rozgrzewania.

    Zastosuj sprzęgło wraz z pompą do obiegu grzejników i wszystko wróci do normy.
    Prześlij zdjęcie rozdzielacza o wyższej rozdzielczości to dowiemy się więcej.
    Ostatnio edytowane przez Mareks77 ; 22-10-2019 o 19:25
    Dom Opałek 1G z poddaszem użytkowym. 145m2 powierzchni użytkowej. Podłogówka 90m2, reszta to 9 grzejników.
    Piec Vaillant 206/5-5 + Moduł mieszacza VR61/4 + Regulator CM470/4 + VIH R120 + Grupa pompowa z siłownikiem do ogrzewania podłogowego Thermix MEIBES.

    Jeśli pomogłem kliknij......to nic nie kosztuje.

  5. #5
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie

    Co oznacza stwierdzenie że załączone są 4 - 5 pętli lub wszystkie 10 pętli podłogówki.
    Masz tam na pętlach elektro-zawory ?
    Tak, na każdej pętli są elektrozawory.

    Mały przepływ jest spowodowany małą wydajnością pompy w kotle w stosunku do zapotrzebowania. Masz 10 pętli podłogówki oraz ileś tam grzejników na piętrze.
    Pompa działa między 40% a 60% swojej mocy. Jak nawet ustawie 100% to nie ma róźnicy w przepływach na rotametrach. Jak zejdę poniżej 40% to grzejniki na piętrze są zimne do połowy.


    Szum może być spowodowany niedbałym odpowietrzeniem instalacji i wtedy drobinki powietrza robią swoje. Poza tym to również mogą to być małe przekroje rur i wszelkie trójniki i kolanka.
    To szumi podłogówka czy cała instalacja.
    Szumi podłogówka. Jeżeli wszystkie pętle są zamknięte i grzeje góre to instalacja jest cicha.


    Powodem trzecim może być sama instalacja bez sprzęgła gdyż w przypadku tylu pętli podłogówki nie wiem jak długich pompa w mieszaczu wysysa wodę z instalacji a ze względu na małą wydajność pompy w kotle jest jej ciężko dlatego maleje przepływ na podłogówce ale i na grzejnikach piętra.
    Pompa podłogówki wpływa pośrednio na pompę kotła gdyż są szeregowo podłączone.
    Świadczy o tym także i Twoje podejrzenie dotyczące małej skuteczności podłogówki i czasu rozgrzewania.

    Zastosuj sprzęgło wraz z pompą do obiegu grzejników i wszystko wróci do normy.
    Prześlij zdjęcie rozdzielacza o wyższej rozdzielczości to dowiemy się więcej.
    Ciężko mi będzie teraz dostać się*do rozgałęzienia przy podłogówce. Czy mogę zaślepić zasilanie i powrót, które wchodzą do rodzielacza do podłogówki i na wysokości pompy od podłogówki wbić się w ścianę i dołożyć sprzęgło?

    Odp. Poniżej przesyłam zdjęcia
    Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	IMG_0028.jpg
Wyświetleń:	66
Rozmiar:	98,2 KB
ID:	436239
    Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	IMG_0030.jpg
Wyświetleń:	75
Rozmiar:	90,4 KB
ID:	436240
    Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	IMG_0029.jpg
Wyświetleń:	44
Rozmiar:	84,2 KB
ID:	436241
    Ostatnio edytowane przez tmki87 ; 23-10-2019 o 16:52

  6. #6
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu... Avatar Mareks77
    Zarejestrowany
    Jun 2011
    Skąd
    Zielona Góra
    Kod pocztowy
    65-001
    Posty
    6.284

    Domyślnie

    Jeśli ustawienie 100% na pompie nie daje różnicy przepływów w podłogówce to oznacza że całą wydajność pompy zjadają grzejniki.
    Podłogówkę napędza pompa na rozdzielaczu i to ona jest odpowiedzialna za przepływy osiągane w pętlach.
    Jeśli największy szum jest przy otwarciu wszystkich pętli to powodem tego może być zawór trójdrogowy mieszacza jego przekrój montażowy, współczynnik Kvs określający maksymalny przepływ, przy stracie ciśnienia oraz jego opory.
    On także może być powodem słabych przepływów. Przy powierzchni podłogówki do 50m2 zaleca się zawory o współczynniku Kvs = 1,5 przyłącze 3/4" do 100m2 Kvs =3,4 przyłącze 1"natomiast 100 - 200m2 zaleca się zawory o współczynniku 4,8 i przyłącze 1,1/2"

    Nie pojmuję gdzie chcesz wpinać sprzęgło na zasilaniu do rozdzielaczu.
    Ono powinno być wpięte bezpośrednio do kotła a dopiero z 1 lub 2 osobnych zestawów króćców zasilone zostają podłogówka oraz osobno grzejniki.
    Schemat układu jest mniej więcej taki:
    Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	Schemat sp.jpg
Wyświetleń:	59
Rozmiar:	27,6 KB
ID:	436246

    lub taki Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	Schemat sp1.jpg
Wyświetleń:	45
Rozmiar:	7,8 KB
ID:	436247
    Ostatnio edytowane przez Mareks77 ; 23-10-2019 o 19:04
    Dom Opałek 1G z poddaszem użytkowym. 145m2 powierzchni użytkowej. Podłogówka 90m2, reszta to 9 grzejników.
    Piec Vaillant 206/5-5 + Moduł mieszacza VR61/4 + Regulator CM470/4 + VIH R120 + Grupa pompowa z siłownikiem do ogrzewania podłogowego Thermix MEIBES.

    Jeśli pomogłem kliknij......to nic nie kosztuje.

  7. #7
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie

    u mnie jest 90m2 podłogówki, 16mm przekrój rurki, ułożone w odstępach ok 10-15cm, przyłącze 1. KVS na 3drogowym wynosi 2,6 i był zmieniany bo pierwotnie był 1/5.


    Zobacz proszę na mój pierwszy post. Jest tam zdjęcie poglądowe. Od kotła do rozdzielni OP mam około 15m bo dopiero przy OP następuje rozdzielenie pętli na podłogę i na grzejniki. Do tego miejsca dochodzi jedno zasilanie.

    Jako uzupełnienie:

    - jeżeli odkręcę 3D na max to przepływy są gorszę niż przy np. 3 (w skali od 1-6).
    - temp na zasilaniu OP jest zawsze mniejsza o 4-6stC niż ustawiona na 3D. Dlatego jeżeli chce uzyskać 30st to muszę ustawić na 35-36stC
    - kocioł sterowany jest pogodówką i temperatura, która z niego wychodzi jest o 5stC wyższa niż ustawiona na 3D.
    - jeżeli grzeje jednocześnie OP i grzejniki to raz/dwa dziennie słyszę uderzenie jakby ktoś kluczem francuskim uderzył w rurę.
    Ostatnio edytowane przez tmki87 ; 23-10-2019 o 22:14

  8. #8
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu... Avatar Mareks77
    Zarejestrowany
    Jun 2011
    Skąd
    Zielona Góra
    Kod pocztowy
    65-001
    Posty
    6.284

    Domyślnie

    Jeśli przekrój rury idący do rozdzielacza podłogówki jest identyczny z tym dopływającym z kotła to możesz zaślepić wyjście do grzejników, w wyjście do rozdzielacza wpiąć sprzęgło a następnie podłączyć podłogówkę i grzejniki do sprzęgła z tym że w obwodzie grzejników musi być dodatkowa pompka.

    Otwierając zawór trójdrogowy przepływy są gorsze bo pompka w mieszaczu ma trudności z pozyskaniem wody z obiegu kocioł - grzejniki. Jeśli zawór jest otwarty w połowie to pompa mieszacza ciągnie wodę z podłogówki i tylko pożytkuje się tą z obiegu kocioł - grzejniki.
    Jeśli otworzysz zawór na 100% i pompka kotła będzie na 100% a przepływy nadal są małe to winowajcą jest albo pompka mieszacza albo coś w instalacji podłogówki. Małe zdjęcia niestety nie oddają szczegółów dlatego tylko tyle jestem w stanie stwierdzić. Czasem rotametry wieszają się i nie oddają rzeczywistej wartości dlatego czasem postukaj w szkiełko aby odczytać cokolwiek miarodajnego.
    Dom Opałek 1G z poddaszem użytkowym. 145m2 powierzchni użytkowej. Podłogówka 90m2, reszta to 9 grzejników.
    Piec Vaillant 206/5-5 + Moduł mieszacza VR61/4 + Regulator CM470/4 + VIH R120 + Grupa pompowa z siłownikiem do ogrzewania podłogowego Thermix MEIBES.

    Jeśli pomogłem kliknij......to nic nie kosztuje.

  9. #9
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie

    Cytat Napisał Mareks77 Zobacz post
    Jeśli przekrój rury idący do rozdzielacza podłogówki jest identyczny z tym dopływającym z kotła to możesz zaślepić wyjście do grzejników, w wyjście do rozdzielacza wpiąć sprzęgło a następnie podłączyć podłogówkę i grzejniki do sprzęgła z tym że w obwodzie grzejników musi być dodatkowa pompka.

    Otwierając zawór trójdrogowy przepływy są gorsze bo pompka w mieszaczu ma trudności z pozyskaniem wody z obiegu kocioł - grzejniki. Jeśli zawór jest otwarty w połowie to pompa mieszacza ciągnie wodę z podłogówki i tylko pożytkuje się tą z obiegu kocioł - grzejniki.
    Jeśli otworzysz zawór na 100% i pompka kotła będzie na 100% a przepływy nadal są małe to winowajcą jest albo pompka mieszacza albo coś w instalacji podłogówki. Małe zdjęcia niestety nie oddają szczegółów dlatego tylko tyle jestem w stanie stwierdzić. Czasem rotametry wieszają się i nie oddają rzeczywistej wartości dlatego czasem postukaj w szkiełko aby odczytać cokolwiek miarodajnego.

    Jednak zwęża się z 1 do 3/4. Chyba pozostaję rwanie podłogi.

    Zastanawiam się*czy przed wymianą sprzęgła zainwestować w 2 potencjalne rozwiązania:

    - mocniejszą pompkę tj. 25-60. Aktualnie mam 15-60-130.
    - 3D z z zdecydowanie większym KVS niż 2,5 np. 3,4.

    Jak dzisiaj odpaliłem do testów kocioł na 50stC ustawiając 100% pompy w kotle i 100% (3 bieg) w ogrzewaniu OP to bulgotało powietrze w kotle, rozdzielaczu OP i na piętrze w grzejnikach. Próbowałem odpowietrzyć w grzejniku w najwyższym punkcie ale to nic nie dało. Przestało bulgać po 10-15min. Czy to może być przyczyna? Hydraulik w zeszłym roku próbował odpowietrzyć ale niestety bez skutku.

    Czy odpowietrzniki powinny być*wszystkie zakręcone bo mam automatyczny odpowietrznik na zasilaniu OP, na powrocie OP i w zbiorniku wyrównaczym (baniak). Może na jakimś etapie instalacja się*odpowietrza ale później znowu zapowietrza? W poprzednim sezonie miałem 2-3 sytuacje w której musiałem dobijać wodę do kotła bo spadło poniżej 1 bara i wywaliło błąd na kotle.

  10. #10
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu... Avatar Mareks77
    Zarejestrowany
    Jun 2011
    Skąd
    Zielona Góra
    Kod pocztowy
    65-001
    Posty
    6.284

    Domyślnie

    Ale przecież przed wejściem rury w podłogę ta sama rura jest na powierzchni gdyż wychodzi z kotła więc dlaczego uparłeś się akurat na taki scenariusz prac.
    Zamiast pruć podłogę zaślepiasz tylko odejście na grzejniki i doprowadzasz do nich nowe ze sprzęgła.

    Zapowietrzenie instalacji daje często takie objawy jak słaby przepływ lub nawet jego brak.

    Powiem tak.
    Rozmawiamy tu już jakiś czas a ja nadal nie wiem ile konkretnie jest grzejników na piętrze. Rozumiem że podłogówki są 10 pętli umieszczonych na 90m2.
    Pompa jaka jest to wiem ale 10 pętli przy przepływie 1,5 l/ min. daje raptem 900 litrów na godzinę. Pompa powinna sobie z tym w zupełności poradzić no chyba że grzejników jest także z 10 szt, i wtedy pompa na kotle nie jest w stanie podać tyle aby wystarczyło na oba obiegi grzewcze.
    Dom Opałek 1G z poddaszem użytkowym. 145m2 powierzchni użytkowej. Podłogówka 90m2, reszta to 9 grzejników.
    Piec Vaillant 206/5-5 + Moduł mieszacza VR61/4 + Regulator CM470/4 + VIH R120 + Grupa pompowa z siłownikiem do ogrzewania podłogowego Thermix MEIBES.

    Jeśli pomogłem kliknij......to nic nie kosztuje.

  11. #11
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie

    Właśnie z kotła wychodzi 1 rura z zasilaniem (nie dwie) i dopiero przy podłogówce jest odejście do góry na grzejniki.

    Na górze mam 4 grzejniki pod parametr 55/40stC (1800x600mm). Również na piętrze na powrocie tych grzejników jest RTL (podłogówka) w łazience ok 8m2 + mały "ręcznikowy" grzejnik. Grzejniki są na 1 rurze zasilania na górze. Nie mam żadnego rozdzielacza.

    A co sądzisz o wymianie 3D na KVS 3,4?


    Tak z ciekawości bo widzę, że masz podobny metraż + podłogówkę, kalafiory i kocioł 20kW. Jakie miałeś spalanie m3 za poprzedni sezon grzewczy i przy jakiej temperaturze? Pytam bo pamiętam, jak rozmawiałem z hydraulikiem, który mi tą kaszanę odstawił to mówił, że instalacja powinna pracować 24h na niskiej temp. Odradzał termostaty on/off. sugerował jedynie regulację temperatury podłogówki rotametrami a na górze głowicami termostatycznymi. Przy takiej konfiguracji jak na piecu wychodziło mi 45stC przy -10stC piec miał apetyt i zjadał od 11-12m3 gazu dziennie. Po przebudowie (termostaty on/off w pokojach, siłowniki, głowicę z programatorem) spalanie zeszło to 7-8 m3/dziennie przy analogicznej temp zew. Jest to wynik dla mnie bardzo dobry w szczególności, że mam słabą izolację w skosasach (tylko 15cm wełny 0,37). Nie mniej jednak szum OP i niedogrzewanie pętli bardzo ten komfort rachunków niszczy
    Ostatnio edytowane przez tmki87 ; 24-10-2019 o 20:38

  12. #12
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu... Avatar Mareks77
    Zarejestrowany
    Jun 2011
    Skąd
    Zielona Góra
    Kod pocztowy
    65-001
    Posty
    6.284

    Domyślnie

    Cytat Napisał tmki87 Zobacz post
    Właśnie z kotła wychodzi 1 rura z zasilaniem (nie dwie) i dopiero przy podłogówce jest odejście do góry na grzejniki.
    Z kotła powinno wychodzić zasilanie a także powrót z całości instalacji.
    Dwie rury zasilające mnie nie interesują bo one opcjonalnie będą za sprzęgłem.

    Wymiana zaworu może nic nie dać gdyż najpierw warto poznać przyczynę a następnie pakować się w koszty.

    Spalania w zależności od temperatury zewnętrznej Ci nie podam bo go nie rejestrowałem. W tym względzie wszystko ma znaczenie.
    Powiem tak.......wszystkie kotły kondensacyjne lubią pracę ciągłą z niską temperaturą ale niestety nie u wszystkich taka praca odbija się na oszczędnościach w spalaniu.
    8m3 lub 10m3 przy (-10*C) na zewnątrz to dość normalny wynik.
    Rachunek za cały rok oscyluje w granicach 1500 - 1800 zł wraz z cwu i przygotowywaniem posiłków.
    Instalacja jest rozbita na dwa obiegi więc w tamtym roku oprócz głównego sterownika założyłem regulator na piętrze dla obiegu grzejników. W związku z tym kocioł przestał pracować cały czas z przerwami i załącza się tylko jeśli temperatura ulegnie zmianie. Poza tym w salonie mam kominek i rozprowadzenie gorącego powietrza na całym poddaszu więc gdy czasem przypalam jesienią w październiku i listopadzie to powodowało że kocioł bez tego regulatora przestawał ogrzewać podłogówkę na parterze ale ogrzewał górę.

    U ciebie przy takich przepływach należało by przyjrzeć się kryzowaniu grzejników na piętrze tak aby ograniczyć przepływ do niezbędnego minimum i to może pozwoli na większe przepływy w podłogówce. Jeśli wszystko działa jak należy to za odgłosy mogą być odpowiedzialne zarówno zawór, pompka, małe zapowietrzenie, prowadzenie samej instalacji, oraz jej przekroje. Szum w kotłowni przy otwartej szafce rozdzielacza lub przy mieszaczu jest czymś normalnym ale taki który zakłóca Ci ciszę to coś złego. Niedogrzewanie pętli podłogówki przy małych przepływach jest dość normalne dlatego też instalator chciał aby kocioł pracował non stop a założenie regulatorów i siłowników prawdopodobnie uwydatniło problem o którym wiedział hydraulik który to konstruował. Zawór RTL jest chyba tylko na powrocie podłogówki piętra a nie na całym ze wszystkich grzejników. Jeśli ta łazienka jest mała to ma to szansę dobrze funkcjonować ale jeżeli powierzchniowo obieg jest powyżej 10m2 to raczej jest to kiepskie i budżetowe rozwiązanie.
    Dom Opałek 1G z poddaszem użytkowym. 145m2 powierzchni użytkowej. Podłogówka 90m2, reszta to 9 grzejników.
    Piec Vaillant 206/5-5 + Moduł mieszacza VR61/4 + Regulator CM470/4 + VIH R120 + Grupa pompowa z siłownikiem do ogrzewania podłogowego Thermix MEIBES.

    Jeśli pomogłem kliknij......to nic nie kosztuje.

  13. #13
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    tmki87

    Zarejestrowany
    Sep 2017
    Skąd
    Dobrzeń Wielki
    Kod pocztowy
    46-200
    Posty
    27

    Domyślnie

    Bardzo dziękuję za zaangażowanie i pomoc! Zacznę*od dołożenia sprzęgła wg zaleceń. Muszę teraz znaleźć doświadczonego hydraulika.

    Jeżeli szum ograniczałby się do pomieszczenia gospadarczego czy kotłowni to mały pikuś. Niestety jest jakiś pogłos w korytarzu i salonie. Jakby pudło rezonansowe i to przeszkadza.

    Kryzowanie nie przyniosło poprawy. Na piętrze nie mam podłogówki. Są tylko grzejniki i RTL jest na powrocie grzejników.


    U mnie zeszły rok od września 2018 do września 2019 wyszło 2700zł + skopciłem ok 4-5mp drewna (kominek z płaszczem wodnym).

Tagi dla tego tematu

Zwiń / Rozwiń Uprawnienia

  • Nie możesz zakładać nowych tematów
  • Nie możesz pisać wiadomości
  • Nie możesz dodawać załączników
  • Nie możesz edytować swoich postów
  •  
  • BB Code jest aktywny(e)
  • Emotikonyaktywny(e)
  • [IMG] kod jest aktywny(e)
  • [VIDEO] code is aktywny(e)
  • HTML kod jest wyłączony