dostępne w wersji mobilnej muratordom.pl na Facebooku muratordom.pl na Google+
Strona 1 z 4
Pokaż wyniki od 1 do 20 z 66
  1. #1
    STAŁY BYWALEC (min. 300)
    hipodrom

    Zarejestrowany
    Aug 2019
    Skąd
    Wrocław
    Posty
    328
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    1

    Domyślnie Kolektory słoneczne w latach '20 - przeżytek?

    Przejrzałem tematy odnośnie kolektorów i ogólnie panuje zdanie, że w obecnych czasach jest to już nieopłacalne. Często pojawia się zdanie, że kolektory to bezsensu - jak już to lepiej montować panele fotowoltaiczne.

    Chciałbym poddać to dyskusji

    Nie rozumiem, dlaczego porównuje się te dwie instalacje. W sumie, jak dla mnie to nie mają zbyt wiele wspólnego. Wyobrażam sobie spokojnie obie instalacje, działające równolegle. Zakładam oczywiście, że ilość miejsca na dachu nie jest problemem. W moim przypadku, czyli dom parterowy z płaskim dachem pomieści dużo. Ale dla tego założenia chciałbym otworzyć dyskusję. Miejsce na PV zwykle się zawsze znajdzie, chociażby na domku narzędziowym czy wiacie.

    Zatem, czy instalacja kolektorów za powiedzmy 3 tys jest nieopłacalna? Jeśli rocznie płacimy 3tys pln na CWU, a kolektory by podgrzewały 100% wody w letnich miesiącach to mogłyby się zwrócić w około 3 lata. PV nie ma szans się zwrócić w tak krótkim czasie. Chyba, że jest to naiwne myślenie?

  2. #2

    Domyślnie

    Jak postawisz zestaw rur z zasobnikiem na lato za 2000 PLN Super będziesz miał ciepłą wodę do mycia prawie za darmo. Jak ja montowałem solary 7 lat temu uważam że robią robotę wody gorącej jest więcej niż potrzeba. PV montujesz grzałka w bojler i masz 2 pieczenie przy 1 ogniu.
    PV jest zajebiste cwu, klimatyzacja i ogrzewanie klimą za frajer. Więc jeśli chcesz inwestować myśl o PV.
    7.3kW w fotowoltaice + 7,2m2 kolektorów słonecznych.

  3. #3
    Banned
    kryzys

    Zarejestrowany
    Oct 2018
    Skąd
    K-K
    Kod pocztowy
    47-253
    Dzielnica
    Wieś
    Posty
    1.757

    Domyślnie

    Ale z czego te 3 tys na CWU ??? wydaję rocznie max 1800 zł na CO plus CWU co nie znaczy że nie montować solarów ,ja sobie zmontuję ale chyba ciśnieniowe na lato te ze zbiornikiem a nad panelami to się zastanawiam może kiedyś jak będą 800 Watowe

  4. #4

    Domyślnie

    Jak ja Lubie jak ktoś pisze 1800PLN MAX na CO +CWU. A rachunki przychodzą po 5000 rocznie
    7.3kW w fotowoltaice + 7,2m2 kolektorów słonecznych.

  5. #5
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu...
    kulibob

    Zarejestrowany
    May 2015
    Skąd
    ble ble ble
    Posty
    6.355

    Domyślnie

    Cytat Napisał marcinbbb Zobacz post
    Jak ja Lubie jak ktoś pisze 1800PLN MAX na CO +CWU. A rachunki przychodzą po 5000 rocznie
    ?? JA CO i CWU miałem 1200 w eko groszku i co?


    Solary fajna sprawa ale kwestia policzenia opłacalności i tego czy używane tylko do CWU można też grzać basen a w okresach przejściowych wspomóc CO.


    W upały mam 300l 75*
    Basen 19,5m3 o temperaturze 28-30
    W okresie przejściowym trochę ciepła walnę w drabinki w łazience.

    Na starym bojlerze
    A jak już wyłączyłem podłogówkę to grzałem podłogę w łazienkach w okresach przejściowych (czasami).

    Tyle że ma dość duży kolektor
    Ok 150m2 ogrzewanej powierzchni(116 użytkowej ogrzewanej)+ nieogrzewany garaż45m2 + stryszek
    Temperatura 22,5-24*C
    U skosy i strop=0.14;U stryszek skosy =0,26 ściany=0.17; podłoga=0.23.
    CO Podłogówka 3KW DIY + 2x PC PP kaisai 2,6/2,9kW
    CWU 300l+ 2x1,5kW + Kolektor słoneczny 7,8m2 absorbera+wymiennik basenowy.
    1,88kWp + Solar Boster 3000 do CWU i CO
    4,55kWp qcells G8 + Fronius 3.7kW
    Koza 2-6kW,
    Reku+GGWC

    4,3kW 29 W/m2 wg ciepłowłaściwie.pl

  6. #6
    STAŁY BYWALEC (min. 300)
    hipodrom

    Zarejestrowany
    Aug 2019
    Skąd
    Wrocław
    Posty
    328
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    1

    Domyślnie

    Cytat Napisał marcinbbb Zobacz post
    Więc jeśli chcesz inwestować myśl o PV.
    Tak jak mówiłem - ja sobie mogę myśleć o PV, ale dla mnie to zupełnie inny temat. Dlaczego np nie mieć małego kolektora słonecznego, który ma szansę się zwrócić w kilka lat, a OPRÓCZ tego jakąś instalację PV na resztę zapotrzebowań, które pewnie będzie się zwracało sporo dłużej

  7. #7
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu...
    kulibob

    Zarejestrowany
    May 2015
    Skąd
    ble ble ble
    Posty
    6.355

    Domyślnie

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    Tak jak mówiłem - ja sobie mogę myśleć o PV, ale dla mnie to zupełnie inny temat. Dlaczego np nie mieć małego kolektora słonecznego, który ma szansę się zwrócić w kilka lat, a OPRÓCZ tego jakąś instalację PV na resztę zapotrzebowań, które pewnie będzie się zwracało sporo dłużej
    PV jak i kolektor zwrócą się w kilka lat.
    Kolektor wyszedł mi 8 lat gratis basen i wspomaganie CO (to trudno oszacować)
    PV na pokrycie drogiej taryfy i części taniej 5,5 roku.
    Ok 150m2 ogrzewanej powierzchni(116 użytkowej ogrzewanej)+ nieogrzewany garaż45m2 + stryszek
    Temperatura 22,5-24*C
    U skosy i strop=0.14;U stryszek skosy =0,26 ściany=0.17; podłoga=0.23.
    CO Podłogówka 3KW DIY + 2x PC PP kaisai 2,6/2,9kW
    CWU 300l+ 2x1,5kW + Kolektor słoneczny 7,8m2 absorbera+wymiennik basenowy.
    1,88kWp + Solar Boster 3000 do CWU i CO
    4,55kWp qcells G8 + Fronius 3.7kW
    Koza 2-6kW,
    Reku+GGWC

    4,3kW 29 W/m2 wg ciepłowłaściwie.pl

  8. #8
    STAŁY BYWALEC (min. 300)
    hipodrom

    Zarejestrowany
    Aug 2019
    Skąd
    Wrocław
    Posty
    328
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    1

    Domyślnie

    Cytat Napisał kulibob Zobacz post
    PV jak i kolektor zwrócą się w kilka lat..
    Ja dalej jestem zdania, że kolektor się zwróci dużo szybciej - no chyba że się mylę?

    Jeśli ktoś ma spore zużycie prądu to na 90% ma dwie taryfy. Wtedy montowanie PV jest mniej opłacalne niż dla G11.

    Przecież w zakładach energetycznych oni sprawdzają kiedy jest uzysk z PV. Jeśli jakiś gość ma np. taryfę G12W to pewnie prawie 50% wyjdzie w trakcie taniej strefy (weekendy + okienka popołudniowe). Trochę smutno że płaci się sporo kasy za PV, a ostatecznie odbiera się "tani prąd".

    Już nie wspominając o podejściu Tauronu, który po prostu bierze proporcję zużycia taryf i proporcjonalnie rozkłada uzysk.... czyli im więcej prądu przerzuci się do drugiej taryfy, tym wolniej zwrócą się panele....

    No i w przypadku PV na pewno bardziej bolesne jest przewymiarowanei instalacji (po prostu nadwyżka po roku przepada, czyli zero zysku) albo nadwyżki z drogiej taryfy - pokrywa wtedy drugą taryfę, czyli znowu opłaca nam tani prąd.

  9. #9
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu...
    kulibob

    Zarejestrowany
    May 2015
    Skąd
    ble ble ble
    Posty
    6.355

    Domyślnie

    Jak będziesz miał dość dużó kolektorów to pokryją ok 70% CWU ale latem masz dużo za dużo.

    CWU to ok 2000kWh na 3 os czyli 600-700zł /rok
    Kolektor zaoszczędzi ok 500zł/rok
    Sciągnij kolektorek 2.0 niestety demo i się pobaw
    Ok 150m2 ogrzewanej powierzchni(116 użytkowej ogrzewanej)+ nieogrzewany garaż45m2 + stryszek
    Temperatura 22,5-24*C
    U skosy i strop=0.14;U stryszek skosy =0,26 ściany=0.17; podłoga=0.23.
    CO Podłogówka 3KW DIY + 2x PC PP kaisai 2,6/2,9kW
    CWU 300l+ 2x1,5kW + Kolektor słoneczny 7,8m2 absorbera+wymiennik basenowy.
    1,88kWp + Solar Boster 3000 do CWU i CO
    4,55kWp qcells G8 + Fronius 3.7kW
    Koza 2-6kW,
    Reku+GGWC

    4,3kW 29 W/m2 wg ciepłowłaściwie.pl

  10. #10
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) NAJLEPSZY DORADCA NA TYM FORUM!!! Avatar Kaizen
    Zarejestrowany
    Jun 2014
    Kod pocztowy
    05-540
    Posty
    24.156
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    155

    Domyślnie

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    Jeśli ktoś ma spore zużycie prądu to na 90% ma dwie taryfy. Wtedy montowanie PV jest mniej opłacalne niż dla G11.
    Czemu zastępowanie darmowym prądem prądu droższego ma być mniej opłacalne, niż taniego?

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    Przecież w zakładach energetycznych oni sprawdzają kiedy jest uzysk z PV. Jeśli jakiś gość ma np. taryfę G12W to pewnie prawie 50% wyjdzie w trakcie taniej strefy (weekendy + okienka popołudniowe).
    Czemu miałoby tak wyjść? Nawet przy weekendowej tania strefa to niby 58,33% czasu - ale z tego całe noce. Więc zdecydowana większość energii PV produkuje w czasie drogiej strefy.

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    No i w przypadku PV na pewno bardziej bolesne jest przewymiarowanei instalacji
    Bardziej? To niby przy kolektorach jak to wygląda?
    PV pozwala uśrednić przewymiarowanie na cały rok - ale to może się zmienić w ciągu jednej nocy.
    Kolektor IMO ma zdecydowany sens w domkach wykorzystywanych tylko (albo głównie) latem czy do grzania basenu i w domach ogrzewanych paliwami stałymi gdzie latem odpalanie kotła do grzania CWU oznacza bardzo małą sprawność. Dobrać wielkość należy do zapotrzebowania w czasie największej produkcji. A i tak pojawią się problem z nadprodukcją np. w czasie wyjazdu wakacyjnego któremu trzeba jakoś zapobiec. Znajomy miał też zonka, jak była awaria zasilania a UPS okazał się zbyt mały. Zdecydowanie prościej i bezpieczniej zbudować system na PV - i dlatego popularność kolektorów spada.

    200l dziennie CWU o temperaturze 55* to jakieś 4000kWh i koszt poniżej 1500 zł rocznie przy grzaniu prądem w taniej strefie z COP=1. Wielu mieści się w połowie tego przy rodzinie 2+2.
    Kolektor za 3000 ile tych kWh dostarczy? Połowę (optymistycznie licząc)? To przynosi oszczędność 750zł rocznie czyli w 4 lata się zwróci. Ale jeżeli dobrze rozumiem, to mowa o koszcie samego urządzenia - a trzeba je jeszcze zamontować, rozbudować instalację i jeszcze dorzucić zabezpieczenia, więc ten okres znacznie się wydłuży i pytanie, czy zdąży się zwrócić, zanim trzeba będzie coś naprawić czy wymienić.

  11. #11
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) NAJLEPSZY DORADCA NA TYM FORUM!!!FORUMOWICZ WIELKI SERCEM
    Elfir

    Zarejestrowany
    Dec 2007
    Skąd
    Kórnik
    Posty
    50.080
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    54

    Domyślnie

    Jak masz basen to kolektory jak najbardziej się sprawdzą do podgrzewania wody .

  12. #12
    STAŁY BYWALEC (min. 300)
    hipodrom

    Zarejestrowany
    Aug 2019
    Skąd
    Wrocław
    Posty
    328
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    1

    Domyślnie

    Cytat Napisał kulibob Zobacz post
    Sciągnij kolektorek 2.0 niestety demo i się pobaw
    dzięki, zobaczę ten programik

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Czemu zastępowanie darmowym prądem prądu droższego ma być mniej opłacalne, niż taniego?
    no liczę sobie koszt alternatywny. Jeśli miałbym zużycie 1MWh w dziennej taryfie to prędzej mi się zwróci PV niż jakbym miał 1 MWh w nocnej taryfie. Jeśli teraz zakład energetyczny jakimiś sztuczkami sprawia, że więcej mi to pokryje taryfy nocnej niż dziennej, moja inwestycja ma mniejszy sens. Ja niestety podlegam pod Tauron i mnie to boli, że licząc na to że wrzucę całe koszty ogrzewania i CWU w nocną taryfę, zysk z PV muszę liczyć np jako = 80% * 0.22zł + 20% * 0.65zł. Co stawia opłacalność instalacji PV pod znakiem zapytania. No i czasem po prostu nie można mieć PV, żeby nie być za bardzo eko (dla G12AS).

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Nawet przy weekendowej tania strefa to niby 58,33% czasu
    2 dni w tygodniu to już 28%. Do tego codziennie okienko 13-15, czyli właściwie w momencie kiedy jest najmocniejsze słońce. Trzeba by jakoś średnią ważoną policzyć

    No i tutaj widzę gościa, który komentuje rachunki - widać na nich, że ludzie mają tylko trochę większą produkcję w drogiej taryfie:
    https://www.youtube.com/watch?v=rEOsPitv5xo

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Zdecydowanie prościej i bezpieczniej zbudować system na PV
    Ok, przyznaję się że nie wiem czemu przewymiarowanie kolektorów jest niebezpieczne. Może to jest brakujący element w moim rozumowaniu Muszę doczytać.

    Przewymiarowanie PV jest bolesne, no bo przepada... czyli kasa w piach.

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    rozumiem, to mowa o koszcie samego urządzenia (3000)
    W sumie to nie. Brałem pod uwagę małe kolektorki, jakich sporo na allegro , np. taki za 1700pln
    https://allegro.pl/oferta/kolektor-s...pzh-7406258095

  13. #13
    Banned
    kryzys

    Zarejestrowany
    Oct 2018
    Skąd
    K-K
    Kod pocztowy
    47-253
    Dzielnica
    Wieś
    Posty
    1.757

    Domyślnie

    Taki to w try miga się zwróci , też sobie na początek taki lub ciut większy sprawię .

  14. #14
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) NAJLEPSZY DORADCA NA TYM FORUM!!! Avatar Kaizen
    Zarejestrowany
    Jun 2014
    Kod pocztowy
    05-540
    Posty
    24.156
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    155

    Domyślnie

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    2 dni w tygodniu to już 28%. Do tego codziennie okienko 13-15, czyli właściwie w momencie kiedy jest najmocniejsze słońce.
    U mnie latem 15-17. Ale to nie zmienia faktu, że jak przyjmiemy średnio 12h słońca na dobę czyli tygodniowo 84h to z tego 34h przypada w taniej strefie G12W czyli 40% (w G12 tylko 14h czyli 17%). To też argument za tym, żeby nie wybierać G12 - drugi, to że zazwyczaj prąd w taniej strefie jest tańszy (a w droższej dostarcza PV).



    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    No i tutaj widzę gościa, który komentuje rachunki - widać na nich, że ludzie mają tylko trochę większą produkcję w drogiej taryfie:
    https://www.youtube.com/watch?v=rEOsPitv5xo
    Gdzie masz w G11 prąd po 45gr czy 24/53gr w g12?

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    Przewymiarowanie PV jest bolesne, no bo przepada... czyli kasa w piach.
    Tak samo przy kolektorach. Za to jak przewymiarujesz PV to możesz postarać się zużyć prąd na przeróżne sposoby. Z nadprodukcją ciepła przez kolektor nie masz co zrobić - i to boli, bo tego ciepła musisz się pozbyć - a to nie tylko strata darmowej energii, ale jeszcze trzeba zapłacić za wodę, którą wylewasz czy pracę pompy obiegowej żeby tę wodę pompowała przez jakąś chłodnicę.

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    W sumie to nie. Brałem pod uwagę małe kolektorki, jakich sporo na allegro , np. taki za 1700pln
    https://allegro.pl/oferta/kolektor-s...pzh-7406258095
    Widzisz, że to bezciśnieniowy? Tego do normalnej instalacji nie podepniesz - ma sens przy jakimś domku rekreacyjnym... Tylko pytanie, czy po sezonie ktoś tego nie zniszczy albo nie przywłaszczy?

  15. #15
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) FORUMOWICZ WIELKI SERCEM
    gawel

    Zarejestrowany
    Feb 2003
    Posty
    10.260

    Domyślnie

    Według moich obserwacji to solary opłacają się przy sezonowym bardzo dużym zapotrzebowaniu na cwu np pensjonat nad morzem, gospodarstwo sadownicze z 15 pracownikami albo i więcej, jak wody idzie co najmniej 500 l/dobe to ma to sens a fotowoltaika będzie tutaj niej wydajna i droższa inwestycyjnie. Przy rachunku za gaz 1500/ miesiąc to solary mogą mieć sens i szybko się zwrócą.

  16. #16
    STAŁY BYWALEC (min. 300)
    hipodrom

    Zarejestrowany
    Aug 2019
    Skąd
    Wrocław
    Posty
    328
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    1

    Domyślnie

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Gdzie masz w G11 prąd po 45gr czy 24/53gr w g12?
    Wrzuciłem ten filmik żeby zwrócić uwage jakie ludzie mają zyski w I i II taryfie. Tylko tyle. Nie interesuje mnie ile wynosiła ich stawka w momencie nakręcania filmiku

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Z nadprodukcją ciepła przez kolektor nie masz co zrobić - i to boli, bo tego ciepła musisz się pozbyć
    yyy, tego nie zrozumiałem. Dlaczego muszę się pozbyć? Czyli jadąc na urlop muszę co jakiś czas wodę zdalnie upuszczać? Dlaczego?

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Widzisz, że to bezciśnieniowy? Tego do normalnej instalacji nie podepniesz
    No niby z jakąś pompką podepnę... ale w sumie jeszcze zostaje problem zamarzania glikolu w zimę? Nie wiem czy trzeba by było czy nie, wchodzić na dach i go opróźniać - jeśli tak to trochę upierdliwe


    Ok. W sumie zostałem naprowadzony przez kaizena na kolejną zaletę pv nad kolektorami. Faktycznie, jak się wyjeżdża na urlop to pv dalej pracuje, a kolektory stoją nieużywane.
    Ostatnio edytowane przez hipodrom ; 24-08-2020 o 19:58

  17. #17

    Domyślnie

    Solary przewyższają PV o jakieś 4 RAZY względem sprawności. Oczywiście gdybym nie miał solarów w ich miejsce wpakował bym PV, ale mam solary działają zajebiście a nawet zbyt dobrze bo 400l zasobnik grzeją tak bardzo że nadmiar muszę wrzucać w ogrzewanie garażu/wygrzewanie posadzki (2 rok), i wanny wody do kompieli.
    7.3kW w fotowoltaice + 7,2m2 kolektorów słonecznych.

  18. #18
    STAŁY BYWALEC (min. 300)
    hipodrom

    Zarejestrowany
    Aug 2019
    Skąd
    Wrocław
    Posty
    328
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    1

    Domyślnie

    Pozwolę sobie delikatnie odświeżyć temat.

    Może jednak kolektory w roku 2021 nie są już przeżytkiem (tak jak były w 2020 ). Pytam oczywiście w związku z planowaną likwidacją upustów. Nie ważne czy to się stanie w 2021 czy 2023. Chyba każdy jest zgodny że to się stanie i fotowoltaika na pewno będzie mniej opłacalna.

    Czy zatem, przy obecnym stanie wiedzy, taki kolektor ciśnieniowy 150l za 2600zł to nie jest dobra inwestycja?

  19. #19
    OLIMP FORUM - oświecona góra rankingu...
    kulibob

    Zarejestrowany
    May 2015
    Skąd
    ble ble ble
    Posty
    6.355

    Domyślnie

    Cytat Napisał hipodrom Zobacz post
    Pozwolę sobie delikatnie odświeżyć temat.

    Może jednak kolektory w roku 2021 nie są już przeżytkiem (tak jak były w 2020 ). Pytam oczywiście w związku z planowaną likwidacją upustów. Nie ważne czy to się stanie w 2021 czy 2023. Chyba każdy jest zgodny że to się stanie i fotowoltaika na pewno będzie mniej opłacalna.

    Czy zatem, przy obecnym stanie wiedzy, taki kolektor ciśnieniowy 150l za 2600zł to nie jest dobra inwestycja?
    Kolektor w sytuacj 2022 to może być dobry dodatek.
    Ja nie narzekam teraz to norma 300l 65* basen 27*(zaraz upały to dobijemy do 29-30) i jeszcze czasami grzejnik odpali w łazience bo ciepła za dużo.
    Roczny koszt CWU to ok 700kWh(350zł?)
    Ostatnio edytowane przez kulibob ; 17-06-2021 o 05:51
    Ok 150m2 ogrzewanej powierzchni(116 użytkowej ogrzewanej)+ nieogrzewany garaż45m2 + stryszek
    Temperatura 22,5-24*C
    U skosy i strop=0.14;U stryszek skosy =0,26 ściany=0.17; podłoga=0.23.
    CO Podłogówka 3KW DIY + 2x PC PP kaisai 2,6/2,9kW
    CWU 300l+ 2x1,5kW + Kolektor słoneczny 7,8m2 absorbera+wymiennik basenowy.
    1,88kWp + Solar Boster 3000 do CWU i CO
    4,55kWp qcells G8 + Fronius 3.7kW
    Koza 2-6kW,
    Reku+GGWC

    4,3kW 29 W/m2 wg ciepłowłaściwie.pl

  20. #20
    SYMPATYK FORUM (min. 10)
    mazurekandrzej33

    Zarejestrowany
    Jan 2014
    Skąd
    Wąsosz
    Kod pocztowy
    56-210
    Posty
    20

    Domyślnie

    Witam szanowne grono, pozwólcie że skreślę kilka słów w temacie

Strona 1 z 4

Tagi dla tego tematu

Zwiń / Rozwiń Uprawnienia

  • Nie możesz zakładać nowych tematów
  • Nie możesz pisać wiadomości
  • Nie możesz dodawać załączników
  • Nie możesz edytować swoich postów
  •  
  • BB Code jest aktywny(e)
  • Emotikonyaktywny(e)
  • [IMG] kod jest aktywny(e)
  • [VIDEO] code is aktywny(e)
  • HTML kod jest wyłączony