dostępne w wersji mobilnej muratordom.pl na Facebooku muratordom.pl na Google+
Strona 5 z 6
Pokaż wyniki od 81 do 100 z 117
  1. #81
    ELITA FORUM (min. 1000) Avatar swierol
    Zarejestrowany
    Jan 2017
    Skąd
    Zabrze
    Kod pocztowy
    41-819
    Posty
    1.557
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    24

    Domyślnie

    Cytat Napisał Pytajnick Zobacz post
    Co masz na myśli pisząc - "z waszym styropianem" ? Ocieplenie , które musisz dać bez względu na rodzaj ogrzewania czy DROGI styro w rolce, który ułatwia pracę instalatorom?
    Czyli styropian po stronie inwestora. Za samo położenie firmy biorą 20-40 zł.

  2. #82
    Lider FORUM (min. 2800)
    Pytajnick

    Zarejestrowany
    Jan 2018
    Skąd
    Lubuskie Lasy
    Posty
    2.938

    Domyślnie

    Cytat Napisał gawel Zobacz post
    chodziło o samą robociznę bez styropianu
    W moim rejonie instalatorzy chcą 80-120zł za położenie podłogówki. Nie widziałem sensu by tyle płacić za kilka/naście godzin pracy, podobnie jak nie widziałem sensu korzystania z montażystów PC, którzy w wycenach mieli rubryczkę MONTAŻ a w niej cenę 4000zł a cała usługa ze sprzętem kosztowała ponad 30k

    Dodam coś jeszcze - OZC zrobiono mi z projektem podłogówki. Dzięki temu miałem czarno na białym ile i jakiego materiału na nią potrzebuję. To mi dało wiedzę w temacie - ile instalator chce na mnie zarobić i ile mnie to będzie kosztować, jak sam sobie materiał kupię i zrobię.
    Ostatnio edytowane przez Pytajnick ; 11-04-2021 o 11:52
    Chatka Z7L GL 82+24 m2 100% podłogówka, ogrzewane PCPW Atlantic 6kW. Kubatura ogrzewana 288 m3. Zero kominów, WM z reku Izzifast. Termoizolacja - podłoga -15cm styro 036, ściany- 20cm 031, strop 30cm PUR Synthesia, nad garażem 20cm. PV 6,4kWp na glebie. Całkowite zużycie prądu w 2021r na CO+CWU+media - 4720kWh (w tym PC - 2387) Na CO, CWU i CHŁODZENIE :
    Rok 2022 - 2290k Wh
    Rok 2023- 2204 kWh

  3. #83

    Domyślnie

    Cytat Napisał swierol Zobacz post
    Ktoś z Was w ogóle orientował się ile kosztuje rozłożenie steropianu i podłogówki za 1m2 przez firmę?? Z Waszym styropianem i rura po stronie instalatora kosztuje to 100-140 zł/m2. Potraficie policzyć wiec ile to będzie na dom 100m2. Nie chce mi się szukać ale to chyba Pan Pytajnick wszędzie się chwiałi ze podłogówkę rozłożył za pare piwek i coś tam jeszcze i wyżej pisze ze za podłogówkę i pompę zapłacił 26 czy 27tys. Pytam jak się to ma do tego co przed chwila napisałem? Mietek z Pizdzichowa za montaż Panaska 7kw z kotłownia kasuje minimum 22tys. Wiec 22+ 12 (uśredniając) równa się? Podpowiem 34. Stos a czy to nie z Tobą kiedyś rozmawiałem na temat ogrzewania domku rekreacyjnego? Czy Ty tam czasami nie masz podłogówki napędzanej bojlerem z wężownicą? Dlaczego nie wrzuciłeś tam pompy 3kw przecież są takie. Po co się ograniczać?
    Przecież styropian jakie by nie było ogrzewanie trzeba dać a samo ułożenie jest tak banalne proste że 8-10 letnie dziecko by samo dało rade ułożyć.
    Przelicznik wg grzejników a podłogówka wodna był taki że podłogówka wychodziła prawie w tej samej cenie co grzejniki więc skąd dzisiaj taka rozbieżność cenowa??? Zapewne tak jest jak firma dorwie frajera inwestora (bez urazy Ciebie nie mam na myśli) bo większość wykonawców uważa że inwestor to dojna krowa i można go doić i kroić z kasy.

  4. #84

    Domyślnie

    Cytat Napisał swierol Zobacz post
    Czyli styropian po stronie inwestora. Za samo położenie firmy biorą 20-40 zł.
    Jak są takie ceny to ja otwieram firmę i układam styropian na podłogach.

  5. #85
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) NAJLEPSZY DORADCA NA TYM FORUM!!! Avatar fotohobby
    Zarejestrowany
    Aug 2011
    Skąd
    Rybnik
    Posty
    18.641
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    4

    Domyślnie

    Cytat Napisał gawel Zobacz post
    Może nie kładź rur i nie grzej wody prądem bo to obciach pomimo że wszyscy w RP tak mają nieważne że 90 % świata tak nie ma
    Dzień bez kompromitujądogo posta to dla @gawel dzień stracony.
    No, ale dzisiejszego nie stracił
    parterówka, płyta fundamentowa, 10cm XPS pod i 10cm EPS na płycie, silikat 18cm, 20 cm grafitowego EPS na ścianach, 5cm wełny i 30 cm celulozy na stropie. Rekuperator Kinetic 250, kocioł kondensacyjny Immergas Victrix 12kW, PV 4,27kWp na SolarEdge

  6. #86

    Domyślnie

    Cytat Napisał fotohobby Zobacz post
    Dzień bez kompromitujądogo posta to dla @gawel dzień stracony.
    No, ale dzisiejszego nie stracił
    Bardzo mądre podsumowanie, mądrego to aż miło poczytać.
    Dzięki fotohobby za ten wpis.

  7. #87
    Lider FORUM (min. 2800)
    Pytajnick

    Zarejestrowany
    Jan 2018
    Skąd
    Lubuskie Lasy
    Posty
    2.938

    Domyślnie

    Cytat Napisał sito Zobacz post
    Nie wiem po co, pisałem że tak chce znajomy...

    Ja paneli nie chce, a nawet jeśli to nie od razu i nie wielkości 10kw ....

    A może ktoś chce zarobić w pandemicznych czasach i rozłoży mi te rury w podłodze ? Skoro to takie proste i wymaga tylko piwa ? Płacę normalną dniówkę i piwo do oporu....
    Z tym piwem do oporu to uważaj Jak się kładącemu rurki kratki na folii po kilku piwkach zaczną przesuwać przed oczami, to może być nieciekawie
    Chatka Z7L GL 82+24 m2 100% podłogówka, ogrzewane PCPW Atlantic 6kW. Kubatura ogrzewana 288 m3. Zero kominów, WM z reku Izzifast. Termoizolacja - podłoga -15cm styro 036, ściany- 20cm 031, strop 30cm PUR Synthesia, nad garażem 20cm. PV 6,4kWp na glebie. Całkowite zużycie prądu w 2021r na CO+CWU+media - 4720kWh (w tym PC - 2387) Na CO, CWU i CHŁODZENIE :
    Rok 2022 - 2290k Wh
    Rok 2023- 2204 kWh

  8. #88
    ELITA FORUM (min. 1000) Avatar swierol
    Zarejestrowany
    Jan 2017
    Skąd
    Zabrze
    Kod pocztowy
    41-819
    Posty
    1.557
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    24

    Domyślnie

    Cytat Napisał Pytajnick Zobacz post
    W moim rejonie instalatorzy chcą 80-120zł za położenie podłogówki. Nie widziałem sensu by tyle płacić za kilka/naście godzin pracy, podobnie jak nie widziałem sensu korzystania z montażystów PC, którzy w wycenach mieli rubryczkę MONTAŻ a w niej cenę 4000zł a cała usługa ze sprzętem kosztowała ponad 30k

    Dodam coś jeszcze - OZC zrobiono mi z projektem podłogówki. Dzięki temu miałem czarno na białym ile i jakiego materiału na nią potrzebuję. To mi dało wiedzę w temacie - ile instalator chce na mnie zarobić i ile mnie to będzie kosztować, jak sam sobie materiał kupię i zrobię.
    Dlatego w postach, w których podajesz cenę swojej instalacji musisz dopisywać „90% pracy własnej”.

    Przepraszam za otwartość Heniek otwieraj, nie widzę problemu. Ja wiem ze to nie jest skomplikowane ale wymaga odrobine chęci i czasu. Obecni inwestorzy gladiatorzy uważają ze go nie maja i płaca. Dlatego tych co maja odrobine chęci te ceny miga dziwić ale są prawdziwe i przyjmowane przez klientów.

  9. #89
    ELITA FORUM (min. 1000) Avatar swierol
    Zarejestrowany
    Jan 2017
    Skąd
    Zabrze
    Kod pocztowy
    41-819
    Posty
    1.557
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    24

    Domyślnie

    Cytat Napisał sito Zobacz post
    Nie wiem po co, pisałem że tak chce znajomy...

    Ja paneli nie chce, a nawet jeśli to nie od razu i nie wielkości 10kw ....

    A może ktoś chce zarobić w pandemicznych czasach i rozłoży mi te rury w podłodze ? Skoro to takie proste i wymaga tylko piwa ? Płacę normalną dniówkę i piwo do oporu....
    Jutro kupuj materiał, we wtorek zaczynamy. Tylko wez fachowca bo ktoś musi robić

  10. #90
    Lider FORUM (min. 2800)
    Pytajnick

    Zarejestrowany
    Jan 2018
    Skąd
    Lubuskie Lasy
    Posty
    2.938

    Domyślnie

    Cytat Napisał swierol Zobacz post
    Dlatego w postach, w których podajesz cenę swojej instalacji musisz dopisywać „90% pracy własnej”.

    Przepraszam za otwartość Heniek otwieraj, nie widzę problemu. Ja wiem ze to nie jest skomplikowane ale wymaga odrobine chęci i czasu. Obecni inwestorzy gladiatorzy uważają ze go nie maja i płaca. Dlatego tych co maja odrobine chęci te ceny miga dziwić ale są prawdziwe i przyjmowane przez klientów.
    Ależ ja zawsze piszę, co sam robię. Cały dom to w większości moja praca. Nie tykam tylko tych spraw, na które muszą być papiery - elektryk, okna ,PC.
    Jak mi cena wykonawcy odpowiada - zarobię w tym czasie mniej więcej tyle co on, lub praca jest ponad moje siły (50+) albo nie mam pojęcia jak to coś zrobić - to zatrudniam człeka. Jeśli jednak widzę, że materiał na moją podłogę kosztuje 3500zł a instalator chce 10 lub więcej tysięcy, to poświęcam czas wolny a na dodatek w przypadku podłogówki, mając rysunki, opis itp w ręku, to było kilkanaście godzin za które bym musiał zapłacić min 7 000. No tyle to ja nie zarabiam, niestety

    Tak mi się przypomniało - jak weszły zaciskarki do rur miedzianych, to mój znajomy instalator kiedyś powiedział - wiesz ile ja się muszę nakombinować, by inwestor wiedział za co płaci? Jak lutowałem, to czasu to zajmowało a teraz migiem całą chatę obrobię.

    Fakt - na sprzęt 5k wydać musiał.

    PS - największy strzał cenowy jaki dostałem był w przypadku wentylacji, Za rozłożenie rur,skrzynek itp BEZ rekuperatora, robocizna + materiał =18k.
    Nie pamiętam czy przekroczyłem 4k za materiał z projektem (200zł) i zrobiłem z synem.
    Ostatnio edytowane przez Pytajnick ; 11-04-2021 o 12:39
    Chatka Z7L GL 82+24 m2 100% podłogówka, ogrzewane PCPW Atlantic 6kW. Kubatura ogrzewana 288 m3. Zero kominów, WM z reku Izzifast. Termoizolacja - podłoga -15cm styro 036, ściany- 20cm 031, strop 30cm PUR Synthesia, nad garażem 20cm. PV 6,4kWp na glebie. Całkowite zużycie prądu w 2021r na CO+CWU+media - 4720kWh (w tym PC - 2387) Na CO, CWU i CHŁODZENIE :
    Rok 2022 - 2290k Wh
    Rok 2023- 2204 kWh

  11. #91
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) NAJLEPSZY DORADCA NA TYM FORUM!!! Avatar Kaizen
    Zarejestrowany
    Jun 2014
    Kod pocztowy
    05-540
    Posty
    24.340
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    155

    Domyślnie

    Cytat Napisał Pytajnick Zobacz post
    U mnie różnica pomiędzy "kotłownią" z PC i podłogówką a kominem, kominkiem, PC CWU i klimą (by wszystko mieć legalnie i nie przekroczyć wymagań EP itp) wyniosła ok 9 000zł a można mieć taniej jak się kupi PC made in China.
    Owszem, można przyjąć, że komin, koza i klima by nie powstały, gdybym miał PC. Tylko, że to fikcja. Żona i tak uparła się na kominek. Ja uparłem się na klimę jeszcze przed budową (nie raz i nie dwa pisałem, że większą poprawę komfortu daje osuszanie, niż chłodzenie - ale przy klimie idzie to w parze, natomiast przy chłodzeniu podłogą nie wykraplamy pary i wilgotność względna rośnie).

    Żeby nie powtarzać się:
    https://forum.muratordom.pl/entry.php?131352
    https://forum.muratordom.pl/entry.ph...emy%C5%9Blenia
    https://forum.muratordom.pl/entry.ph...er-elektryczny
    https://forum.muratordom.pl/entry.ph...%82og%C3%B3wki
    https://forum.muratordom.pl/entry.ph...%C3%B3wki-cz-2
    https://forum.muratordom.pl/showthread.php?336803

    W niektórych wpisach nie widać zewnętrznych fotek - problem prawdopodobnie nie występuje w Puffin, Firefox oraz IE.

  12. #92
    DOMOWNIK FORUM (min. 500)
    sito

    Zarejestrowany
    Jan 2021
    Skąd
    Pyrzowice
    Kod pocztowy
    42-625
    Posty
    891

    Domyślnie

    Temat jest o grzaniu prądem to dodam, że rozmawialem z kilkoma osobami które mają dom który my będziemy budowali . Są to osoby które grzeją kablami, matami na podczerwień, pelletem też.

    Jedna pani psioczy na maty, uważa że są super, prócz rachunków, rekord to 800 za 1 miesiąc .

    Inna pani grzeje kablami taki sam dom w 2 taryfie i placiła teraz za 2 miesiące 700 razem z prądem bytowym. Niczym nie dogrzewa bo nie ma komina. Nie posiada PV a same kable i ich sterowanie bardzo chwali. Argumentów ze ma w domu pewnie 15 stopni nie przyjmuje bo ma 2 dzieci

    Ci co grzeją pelletem również chwalą bo idzie jakieś 2 tony pelletu na sezon.

    Najniższe rachunki w tym domu osiąga pan który ma kanałówkę i rekuperacje.

  13. #93

    Domyślnie

    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    Czy Ty oby na pewno zdajesz sobie sprawę, co udowadniasz?
    Piszesz, że bzdurą jest 100% grzania w taniej strefie podłogą i argumentem ma być ze część ciepła produkuję źródłami pozbawionymi akumulacji? To udowadniasz coś przeciwnego. Klimy do grzania też nigdy nie odpalałem w drogiej strefie (do chlodzenia zdarza mi się, choć sporadycznie)..
    Nigdzie nie napisałem że grzanie w T2 jest bzdurą.
    Sam kilka lat w ten sposób grzałem pompą ciepła. Plusem było że prawie całość była w T2 i koszt możliwie najniższy.
    Minus taki że były spore wahania temperatury do około 1 stopień w ciągu dnia , oczywiście zależało to od temp. zewnętrznych ...

    W tamtym roku spróbowałem wyłączyć grzanie w T2 i puścić pompę aby sama się uruchamiała i wyłączała kiedy jest taka potrzeba.
    Stwierdziłem że bardziej odpowiada mi taka praca

    Dom ma swoją akumulację ciepła , jak jest słonecznie to słońce nagrzewa dom. Ogrzewanie załącza się jak jest taka potrzeba ...

    Mam podlicznik , mam też cyfrowy licznik od Energa z kontem do nadzoru i widzę jakie jest realne zużycie i itd.
    Tutaj przykład.

    Pompa puszczona samopas (sterowana termostatem ustawionym na 22,4 stopnia (22,2-22,6).

    Nazwa:  zuz.jpg
Wyświetleń: 120
Rozmiar:  12,0 KB


    Łącze zużycie domu w T1: 30,1%
    Zużycie w T2 - 69,9%.

    U nas i tak od ponad roku mamy większe zużycie całego domu bo ja pracuję zdalnie a i moje córki też pracują (uczą) sie w domu.
    Z tego co sprawdzałem u nas wychodzi 10-15% większe zużycie w T1 przy pracy pompy "samopas" niż przy grzaniu tylko w T2.
    Ale mowa o sezonie grzewczym , bo CWU zawsze jest w 100% w T2.

    Dlatego stwierdziłem że nawet jak łączy rachunek za ogrzewanie będzie z 50-100zł w skali roku większy to nas i tak stać.
    Bardziej zależy nam na komforcie niż na maksymalnym oszczędzaniu ...

    PV monitor mam chyba dopiero od 2 lat , pompę mam od 4 lat.
    Podlicznik mam od początku , ale spięty z PV monitor dopiero od pewnego czasu.

    Poprzednio zapisywałem w Excelu wyniki , teraz już nie muszę
    Nowoczesna stodoła w leśnej dziczy + komentarze
    Zużycie prądu LG Therma V 9KW

    Dom parterowy 117 m2 pow. użytkowej . Powierzchnia ogrzewana w całości podłogówką. 117 m2, . Ściany silikat 18 - 22 cm grafit , płyta fundamentowa z (15cm EPS200 + 10cm EPS100) ,duże przeszklenia, strop ocieplony celuoza Termofloc 40cm . Pompa LG Therma V 9KW.

  14. #94

    Domyślnie

    .
    Ostatnio edytowane przez stos ; 24-04-2021 o 17:07

  15. #95
    Lider FORUM (min. 2800)
    Pytajnick

    Zarejestrowany
    Jan 2018
    Skąd
    Lubuskie Lasy
    Posty
    2.938

    Domyślnie

    [QUOTE=Kaizen;8043774]Owszem, można przyjąć, że komin, koza i klima by nie powstały, gdybym miał PC. Tylko, że to fikcja. Żona i tak uparła się na kominek.

    No widzisz....a moja miała dość kominka po 25ciu latach jego używania. Dlatego ja nikogo do niczego nie namawiam, bo każdy orze jak może.
    Piszę - w moim przypadku - przedstawiając za i przeciw. Czy ktoś się zastanowi nad swoją sytuacją i pod siebie dopasuje najlepsze rozwiązanie, zależy tylko od niego. Jak bez zastanowienia nastawia się na rozwiązanie/przykład kogoś z forum, uważając że będzie miał tak samo, to może wtopić a już szczególnie w budowlance, gdzie rozstrzał cen za usługi jest OGROMNY i ZMIENNY.
    Chatka Z7L GL 82+24 m2 100% podłogówka, ogrzewane PCPW Atlantic 6kW. Kubatura ogrzewana 288 m3. Zero kominów, WM z reku Izzifast. Termoizolacja - podłoga -15cm styro 036, ściany- 20cm 031, strop 30cm PUR Synthesia, nad garażem 20cm. PV 6,4kWp na glebie. Całkowite zużycie prądu w 2021r na CO+CWU+media - 4720kWh (w tym PC - 2387) Na CO, CWU i CHŁODZENIE :
    Rok 2022 - 2290k Wh
    Rok 2023- 2204 kWh

  16. #96

    Domyślnie

    .
    Ostatnio edytowane przez stos ; 24-04-2021 o 17:07

  17. #97
    REKORDZISTA FORUM (10 tysięcy postów!) NAJLEPSZY DORADCA NA TYM FORUM!!! Avatar Kaizen
    Zarejestrowany
    Jun 2014
    Kod pocztowy
    05-540
    Posty
    24.340
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    155

    Domyślnie

    Cytat Napisał kaszpir007 Zobacz post
    Nigdzie nie napisałem że grzanie w T2 jest bzdurą.
    Nie?
    Cytat Napisał kaszpir007 Zobacz post
    Cytat Napisał Kaizen Zobacz post
    No popatrz, a ja bez bufora grzeję w 100% w taniej strefie (ale fakt - nie tylko w nocy, bo w dziennym okienku też).
    Ale jak dla idei chcesz rezygnować z dziennego 9kienka to rzeczywiście bufor się przyda.
    Kaizen przestań wreszcie pisać bzdury ...

    Cytat Napisał kaszpir007 Zobacz post
    PV monitor mam chyba dopiero od 2 lat , pompę mam od 4 lat.
    I ile razy w tym czasie miałeś takie mrozy, by twierdzić, że:
    Cytat Napisał kaszpir007 Zobacz post
    Inna rzecz że dom jest położony w takim miejscy gdzie mrozy do -28 stopni nie są czymś "niezwykłym".
    Edyta.
    Jeszcze zajrzałem na dzisiejszy wykres - jak to pięknie taktuje PC puszczona samopas



    Załóż jej kaganiec, bo szkoda sprężarki.

    A jeszcze jedna zaleta kabli - od ponad dwóch tygodni mam wyłączone ogrzewanie, poza łazienkami. Przy wodnej podłogówce to trochę zabawy z zakręceniem. A i z mocą PC robi się problem, jak ma grzać tylko średnio ze 100-200W i z przepływami tylko w łazienkach.
    Załączone zdjęcia Załączone zdjęcia Kliknij obrazek, aby uzyskać większą wersję

Nazwa:	TaktowaniePCKaszpir.jpg
Wyświetleń:	245
Rozmiar:	80,2 KB
ID:	454789  
    Ostatnio edytowane przez Kaizen ; 11-04-2021 o 13:43

  18. #98
    ELITA FORUM (min. 1000) Avatar swierol
    Zarejestrowany
    Jan 2017
    Skąd
    Zabrze
    Kod pocztowy
    41-819
    Posty
    1.557
    Wpisy w Dziennikach Budowy
    24

    Domyślnie

    Cytat Napisał stos Zobacz post
    Owszem rozmawialiśmy i zarzuciłeś mi kłamstwo jak napisałem że WM z rekuperacją zrobiłem w tym domku za 1800 zl.
    Do czego mi tam PC jak domek używam w lecie a bojler utrzymuje mi w nim w zimie 13C za 300 zł za 6 miesięcy zimy?
    Zapewne zainstaluję w nim PC PP żeby mieć klimatyzację lecie i jeszcze tańsze ogrzewanie w zimie.
    Owszem zarzuciłem ale później to sprostowalem bo nie wiedziałem ze istnieje takiej zabawki za 1500zl. A doszedłeś już do powierzchni użytkowej w tym domku? Bo z tym tez miałeś problem. Skoro sam grzejesz z COP1 to dlaczego masz pretensje do innych? Już widzę klime do chłodzenia. Ha ha ha. Od pazniernika będzie ustawiona na minimum grzania albo jeszcze lepiej, na 8 lub 10* w zależności od producenta
    Ostatnio edytowane przez swierol ; 11-04-2021 o 13:14

  19. #99

    Domyślnie

    .
    Ostatnio edytowane przez stos ; 24-04-2021 o 17:07

  20. #100

    Domyślnie

    Cytat Napisał swierol Zobacz post

    Przepraszam za otwartość Heniek otwieraj, nie widzę problemu. Ja wiem ze to nie jest skomplikowane ale wymaga odrobine chęci i czasu. Obecni inwestorzy gladiatorzy uważają ze go nie maja i płaca. Dlatego tych co maja odrobine chęci te ceny miga dziwić ale są prawdziwe i przyjmowane przez klientów.
    Wiem, kto ma kasę to ma od tego ludzi, taki gość jak to mówią płaci i wymaga a z drugiej strony to znam takich gladiatorów (jak to fajnie ich nazwałeś) że nie z chęci oszczędności tylko z chęci rozrywki w ramach walki z nudą na budowie coś niecoś grzebali.

Strona 5 z 6

Tagi dla tego tematu

Zwiń / Rozwiń Uprawnienia

  • Nie możesz zakładać nowych tematów
  • Nie możesz pisać wiadomości
  • Nie możesz dodawać załączników
  • Nie możesz edytować swoich postów
  •  
  • BB Code jest aktywny(e)
  • Emotikonyaktywny(e)
  • [IMG] kod jest aktywny(e)
  • [VIDEO] code is aktywny(e)
  • HTML kod jest wyłączony